កំពង់ឆ្នាំង: ការពេញនិយមទទួលទានជ្រូកកណ្ដុរនៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយបានធ្វើឱ្យសត្វចិញ្ចឹមនេះមានទីផ្សារល្អ និងបង្កើនឱកាសរកប្រាក់ចំណូលរហូតមានកសិករមួយចំនួនបានប្ដូរពីការចិញ្ចឹមជ្រូកទូទៅមកចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរវិញ។
ទោះជាមានការចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរច្រើនពីសំណាក់កសិករប៉ុន្តែទីផ្សារសត្វចិញ្ចឹមយកសាច់មួយនេះនៅតែទូលំទូលាយសម្រាប់កសិករជាច្រើនទៀតក្នុងការស្វែងរកចំណូល។
ក្នុងចំណោមនោះលោក សម ភារម្យ បានចំណាយពេល ២ឆ្នាំមកហើយក្នុងការចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរដោយលោកអះអាងថា វាងាយស្រួលចិញ្ចឹម មើលថែ ធន់នឹងជំងឺ មានទីផ្សារល្អនិងតម្លៃខ្ពស់ជាងជ្រូកស្រុកទូទៅ។
ម្ចាស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុររូបនេះបានប្រាប់ SR News ថា៖ «ខ្ញុំមើលឃើញទីផ្សារមានតម្រូវការច្រើននិងងាយស្រួលចិញ្ចឹម ដោយយើងអាចប្រលែងនៅទីធ្លាក្រោយផ្ទះបាន ដោយដាំបន្លែត្រកួន ជីក ស្រះ ព័ទ្ធរបង ដើម្បីជាជម្រកដលើជ្រូកកណ្ដុរ»។
លើសពីចិញ្ចឹមសត្វដើម្បីប្រាក់ចំណូលលោក ភារម្យ ថាការមើលថែសត្វក៏ជាសកម្មភាពដែលលោកចូលចិត្តធ្វើផងដែរ។
លោកថា៖«ណាមួយវាជាចំណង់ចំណូលចិត្ដនៃការចិញ្ចឹមសត្វទៀតនោះទើបខ្ញុំចាប់ផ្ដើមចិញ្ចឹមតែម្ដងព្រោះវាអាចជួយកាត់បន្ថយភាពតានតឹងពីការងារ ដោយការដាក់ ត្រកួនឲ្យជ្រួកស៊ីថែទាំវា»។
លោកបានចាប់ផ្ដើមការចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរដំបូងដោយចំណាយដើមទន់ប្រមាណ ១៥០០ដុល្លារទៅលើការដាក់មេជ្រូកចិញ្ចឹមចំនួន ៥ក្បាលប៉ុណ្ណោះដើម្បីយកកូនសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់នៅលើទីផ្សារ និងទុកបន្តពូជថែមទៀត។
យោងតាម»សៀវភៅផលិតកម្មជ្រូកពូជ»ការជ្រើសរើសពូជ របស់អង្គការ ហេហ្វឺកម្ពុជា បោះពុម្ពឆ្នាំ ២០០៧ជ្រូកកណ្ដុរជាប្រភេទពូជក្នុងស្រុក និងពូជអាស៊ីសុទ្ធសាធ។វាមានក្បាលស្រួចដូចក្បាលកណ្តុរ មានច្រមុះត្រង់ត្រចៀកត្រង់តូចបញ្ឈររាងស្រួច ខ្លួនខ្លីក្រាស់ ខ្នងអែន ពោះកិតដីមិនសូវមានរោម សម្បុរប្រែប្រួលពីខ្មៅប្រផេះ។ជ្រូកកណ្ដុរជាពូជដែលមានការលូតលាស់យឺត តែធន់នឹងជំងឺ។
ជាមួយបទពិសោធន៍ក្នុងការចិញ្ចឹមជ្រូកស្រុកដោយត្រូវការចំណាយថវិកាច្រើនលើការមើលថែទាំងការចាក់វ៉ាក់សាំងនិងការឲ្យចំណីឲ្យបានដិតដល់នោះ កសិករ សម ភារម្យ បានអះអាងថាការចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរមិនសូវពិបាកមើលថែនោះទេ។
លោកបានលើកហេតុផលថា៖ «វាងាយស្រួលជាងការចិញ្ចឹមជ្រូកស្រុកច្រើនណាស់ដោយជ្រូកកណ្ដុរ ជាសត្វដែលស៊ីត្រកួន និងមើមឈើ ជាអាហារហើយធន់នឹងអាកាសធាតុ»។
យ៉ាងណាមិញលោកក៏បានរៀបរាប់ពីចំណុចដែលត្រូវយល់ដឹងនិងប្រុងប្រយ័ត្នសម្រាប់អ្នកចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរផងដែរ។
លោកបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖«ផលវិបាកនៃការចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរគឺកុំឲ្យគេចូលក្នុងទ្រុងផ្ដេសផ្ដាស ព្រោះវាអាចបង្ករោគឆ្លងបានតែបើចូលត្រូវបាញ់ថ្នាំសម្លាប់មេរោគជាមុនសិន»។
យោងតាម «សៀវភៅផលិតកម្មជ្រូកពូជ» ជ្រូកកណ្ដុរអាចមានទម្ងន់រហូតដល់ ៦០គីឡូក្រាមក្នុងអាយុ១២ខែ។ មេជ្រូកអាចបង្កាត់បាននៅអាយុ ១០ខែដោយរយៈពេលផើមជាមធ្យម ១១៣ថ្ងៃ។
តាមបទពិសោធន៍របស់លោកភារម្យ ការថែទាំត្រូវបានចែកចេញជាពីរគឺ៖ ទី ១សម្រាប់ជ្រូកទម្ងន់ចាប់ពី ១០គីឡូក្រាមយើងអាចប្រលែងឲ្យវាដើរស៊ីចំណីបានហើយ ព្រោះវាផុតពីជំងឺរាករូសហើយ។ ទី២ ជ្រូកទម្ងន់ចាប់ពី២៥ គីឡូក្រាមឡើងទៅ គឺជាពេលវាត្រូវបង្កាត់ពូជហើយយើងត្រូវបំបែកជ្រូកពពោះចេញពីហ្វូង ដើម្បីការពារកុំឲ្យវារលូតកូន។ក្នុងមេជ្រូក ១ ក្បាលអាចកើតកូនបានចន្លោះពី ៨ ទៅ ១០ ក្បាល។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា៖«កូនជ្រូកទើបនឹងកើតត្រូវឲ្យវាស៊ីចំណី ៣០ថ្ងៃសិនដើម្បីឲ្យវាឆាប់ធំ និងមានទម្ងន់ចាប់ពី ១០គីឡូក្រាមឡើងទៅអាចប្រលែងកូនជ្រូក ក្នុងទ្រុង ឬទីធ្លាក្រោយផ្ទះបានហើយ។
ក្នុងមួយខែលោកអាចលក់កូនជ្រូកបានចន្លោះពី ១០ ទៅ ១៥ ក្បាល។ ការលក់ជ្រូកកណ្ដុរនៅលើទីផ្សារគឺមានតម្លៃខុសៗគ្នាទៅតាមទម្ងន់ និងឈ្មួញអ្នកទិញ។
ជ្រូកកណ្ដុរសាច់ដែលចិញ្ចឹមដោយកសិករវ័យ ៤៥ឆ្នាំរូបនេះ មានទីផ្សារល្អ ដោយលោកអាចលក់បាន ១ក្បាលក្នុងតម្លៃ២៣ម៉ឺនរៀល សម្រាប់ទម្ងន់ ៨គីឡូក្រាម តម្លៃ ២៥ម៉ឺនរៀល សម្រាប់ទម្ងន់១០គីឡូក្រាម និងតម្លៃ ២៨ម៉ឺន រៀល សម្រាប់ទម្ងន់ ១២គីឡូក្រាម។
ជាមួយនឹងជោគជ័យក្នុងការចិញ្ចឹមសត្វជ្រូកកណ្ដុរលោក ភារម្យក៏បានបង្ហាញពីបំណងចែករំលែកបច្ចេកទេសនៃការចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរនេះទៅដល់អ្នកដែលចង់សាកល្បងចិញ្ចឹមសត្វដែលកំពុងពេញនិយមទទួលទាននិងមានទីផ្សារល្អមួយនេះ ព្រោះវាជាមុខរបរទទួលបានប្រាក់កម្រៃល្អប្រសើរនិងអាចដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារបានមួយកម្រិត។
កសិករចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរលោក សំ ភារម្យ មានទីលំនៅក្នុងស្រុករលាប្អៀរ ខេត្ត កំពង់ឆ្នាំង ឬទាក់ទងតាមគេហទំព័រហ្វេសប៊ុកៈ កសិដ្ឋានជ្រូកព្រៃ-ជ្រូកកណ្តុល KHWild pig farm និង លេខទូរស័ព្ទ៖ ០៧១ ៩៣២៧ ៣០០៕
កំពង់ធំ : ស្ត្រីកសិករនៅកំពង់ធំម្នាក់បានកែប្រែជីវភាពឱ្យប្រសើរឡើងក្រោយពីសិក្សាដឹងថាសត្វក្រួចងាយស្រួលចិញ្ចឹម ហើយថែមទាំងមានទីផ្សារល្អ។
ធ្លាប់ជាអ្នកចិញ្ចឹមមាន់ អ្នកស្រី ឡុងស្រីរ៉ា មានបទពិសោធន៍និងបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមមាន់ជាច្រើនឆ្នាំ មកហើយ។ កាលណោះអ្នកស្រីត្រូវការចំណាយថវិកាច្រើនលើការផ្តល់ចំណីឲ្យសត្វមាន់ បានគ្រប់គ្រាន់ការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារ និងការមើលថែទាំវាឱ្យបានដិតដល់។ ដោយពុំសូវទទួលបានប្រាក់ចំណេញ ទើបនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៨អ្នកស្រីបានងាកមកចិញ្ចឹមសត្វ ក្រួចសាកល្បងវិញ។
កសិករស្រីរ៉ាបានប្រាប់ SR News ថា៖ «ក្រួចងាយស្រួលចិញ្ចឹមជាងមាន់ព្រោះវាទាមទាររយៈពេលខ្លីក្នុងការចិញ្ចឹម និងប្រមូលផលសាច់លក់បានលឿន»។
ដំណាក់ការដំបូង អ្នកស្រីបានចំណាយដើមទុនប្រមាណ ១៥ម៉ឺនរៀលលើការភ្ញាស់ ពងក្រួច ២០០គ្រាប់ និងចំណី។ ពងក្រួចដែលភ្ញាស់បានកូនប្រមាណ ១០០ក្បាល ហើយអ្នកស្រីបានប្រើទ្រុងមាន់ដែលមានស្រាប់សម្រាប់ចិញ្ចឹមក្រួចបន្ត។
ចំណាយរយៈពេលប្រមាណ ២៥ថ្ងៃទៅ ៣៥ថ្ងៃនៃការចិញ្ចឹមក្រួចអ្នកស្រីអាចប្រមូលផលសាច់ និងពងក្រួចបានជាច្រើនសម្រាប់លក់ និងភ្ញាស់បន្តពូជ។
ដោយសត្វស្លាបមួយប្រភេទនេះមានរសជាតិឆ្ងាញ់ចិញ្ចឹមឆាប់ទទួលបានផល និងមានទីផ្សារល្អកសិករ ស្រីរ៉ា បានបន្តចិញ្ចឹមក្រួចអស់រយៈពេល ៦ឆ្នាំ ជាមួយការទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ឆ្លើយតបទៅនឹងទីផ្សារ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថាក្រៅពីចំណាយលើចំណីក្រួច អ្នកស្រីក៏ត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងឱ្យពួកវាដូចមាន់ដែរ។
អ្នកស្រី ស្រីរ៉ា បានរៀបរាប់ថា៖ «ការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺអាសន្នរោគចំពោះក្រួចដែលយើងទុកសម្រាប់ធ្វើជាមេបាយើងត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងរាល់៦ខែម្ដងហើយសម្រាប់កូនក្រួចសាច់យើងត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងរាល់ ១៥ថ្ងៃម្ដងនិងចំពោះរដូវភ្លៀងគឺយើងត្រូវប្រើថ្នាំការពារជំងឺ រាកស រាកខៀវ និងផ្ដាសសាយហើយសម្រាប់ខែក្ដៅវិញយើងប្រើថ្នាំប៉ារ៉ាលាយជាមួយនិងវីតាមីនស៊ី ដាក់លាយជាមួយចំណីឲ្យវាស៊ី ដើម្បីកាត់បន្ថយស្ត្រេស ហើយការលាយចំណីវិញ ចំណី ១តោន ត្រូវលាយជាមួយ វីតាមីន ១គីឡូក្រាម»។
ក្រៅពីចិញ្ចឹមក្រួចយកសាច់ អ្នកស្រីស្រីរ៉ា ក៏ចិញ្ចឹមក្រួចធ្វើជាមេបា សម្រាប់យកពង និងភ្ញាស់កូនដើម្បីផ្គត់ផ្គងទីផ្សារផងដែរ។
ចំពោះទីផ្សារលក់កូនក្រួចវិញ អ្នកស្រីលក់ចាប់ពីអាយុ ៣ថ្ងៃក្នុង ១ក្បាល តម្លៃ ៨០០រៀល អាយុ ៥ថ្ងៃ ១ក្បាល តម្លៃ ១០០០រៀលអាយុ ៧ថ្ងៃ ១ក្បាលតម្លៃ ១២០០រៀល និង ១០ថ្ងៃ ១ក្បាលតម្លៃ ១៥០០រៀល។ ក្រួចសាច់ក្នុងមួយក្បាលតម្លៃចន្លោះប្រមាណពី ២៨០០រៀលទៅ ៣៥០០រៀល។
អ្នកស្រីស្រីរ៉ាបានបញ្ចាក់ថា៖ «ក្រួចរបស់ខ្ញុំមានទីផ្សារល្អហើយខ្ញុំក៏មិនដឹងថាអ្នកដទៃ គាត់ចិញ្ចឹមនិងរកទីផ្សារ យ៉ាងម៉េចទេទើបមិនមានទីផ្សារ ហើយឈប់ចិញ្ចឹមនោះ ខ្ញុំលក់ក្រួចគិតជាវគ្គ រាល់៥ថ្ងៃម្ដង ចាប់ ពី ១០០០ក្បាល ទៅ ១៥០០ក្បាលចំពោះការប្រមូលផលពងវិញក្នុងមួយថ្ងៃប្រមាណ ៤៥០ គ្រាប់ សម្រាប់មេបា ៦០០ក្បាល»។
ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងការប្រមូលផលនេះ កសិករវ័យ ៣៣ឆ្នាំរូបនេះបានប្រាប់ថាចាប់ពីខែធ្នូ រហូតដល់ ខែមីនា ក៏មានការផ្ទុះជំងឺអាសន្នរោគដែលធ្វើឲ្យក្រួចងាប់ក្នុងរយៈពេលខ្លីផងដែរ។
ផលវិបាកមួយទៀតគឺឈ្មួញតែងតែបន្ទាបតម្លៃដោយប្រៀបធៀបក្រួចសាច់ក្នុងស្រុកជាមួយនឹងក្រួចនាំចូលក្នុងតម្លៃប្រហែល ២៥០០រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុង ១ក្បាល ដែលជាតម្លៃមិនចំណេញទេ។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «តម្លៃក្រួចដែលអាចចំណេញបានគឺចាប់ពីតម្លៃ ២៨០០រៀលឡើងទៅ ក្នុង ១ក្បាល»។
ការចិញ្ចឹមក្រួចគឺជារបបគោលមួយនៅក្នុងគ្រួសាររបស់អ្នកស្រីក្រៅពីចិញ្ចឹមមាន់ ទា និងក្ងាន ដែលធ្វើឲ្យជីវភាពរបស់អ្នកស្រីបានប្រសើរឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃទាំងការចាយវាយ ការបង់ថ្លៃសាលាកូន លទ្ធភាពបង់ផ្ដាច់ធនាគារនិងការសាងសង់ផ្ទះបានមួយខ្នងយ៉ាងសមរម្យសម្រាប់ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។
ជាមួយជោគជ័យក្នុងការចិញ្ចឹមសត្វក្រួចកសិករ ស្រីរ៉ា ក៏បានផ្ដាំទៅអ្នកចិញ្ចឹមសត្វក្រួចទាំងឡាយថា៖ «កុំឲ្យស៊ីចំណីផ្ដេសផ្ដាសក្រៅពីចំណីប្រចាំថ្ងៃនិងមិនត្រូវលាយចំណីជាមួយកន្ទួកឬក៏ប្តូរចំណីនោះទេ ព្រោះវាបណ្ដាលឲ្យក្រួចអាក់ពង»។
អ្នកស្រីក៏រីករាយនឹងចែករំលែកពីបច្ចេកទេសនៃការចិញ្ចឹមក្រួចនេះទៅដល់អ្នកដែលចង់សាកល្បងចិញ្ចឹមវាដែរ ព្រោះមុខរបរមួយនេះអាចទទួលបានប្រាក់កម្រៃល្អ និងងអាចដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារឱ្យប្រសើរឡើង។
កសិករចិញ្ចឹមក្រួច អ្នកស្រី ឡុង ស្រីរ៉ាមានទីលំនៅក្នុងភូមិត្រពាំងស្វាយ ឃុំបល្ល័ង្ក ស្រុកបារាយណ៍ ខេត្តកំពង់ធំ។ទំនាក់ទំនងអ្នកស្រីតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ Veasna Oun Ra II និងលេខទូរស័ព្ទ ០៧៨ ៥០០ ៨០៧៕
បាត់ដំបង: កើតចេញពីភាពច្នៃប្រឌិតគួបផ្សំបទពិសោធន៍ជាច្រើនឆ្នាំ អ្នកស្រី ម៉ៅ សុធា ជាសិប្បករផលិតប្រហុកអង្ក្រងដ៏មានរសជាតិឈ្ងុយឆ្ងាញ់និងកំពុងត្រូវបានដាក់លក់លើទីផ្សារ ជាមួយអ្នកគាំទ្រយ៉ាងច្រើនសន្ធឹក។
ប្រមាណជា៥ឆ្នាំមុន អ្នកស្រីសុធា គ្រាន់តែជាអាជីករលក់ប្រហុក ដែលត្រូវបានអតិថិជនទទួលស្គាល់ស្នាដៃឆ្ងាញ់និងស្នើឱ្យអ្នកស្រីសាកល្បងធ្វើប្រហុកអង្ក្រង។
សិប្បករលក់ប្រហុករូបនេះបានប្រាប់ SR News ថា៖ «ដំបូងឡើយ ខ្ញុំលក់ប្រហុកធម្មតាទេ តែដោយសារមានម៉ូយខ្លះគាត់ចង់ឲ្យខ្ញុំកែច្នៃប្រហុកលាយជាមួយអង្ក្រងដោយឃើញថាប្រហុករបស់ខ្ញុំមានរសជាតិឆ្ងាញ់ និងអង្ក្រងក៏សម្បូរនៅលើទីផ្សារទៀតនោះទើបពួកគាត់ចង់ឲ្យខ្ញុំកែច្នៃធ្វើជាប្រហុក អង្ក្រងនេះឡើង»។
ដំណើរការធ្វើប្រហុកអង្ក្រងរបស់អ្នកស្រីត្រូវបានចាប់ផ្ដើមពីបរិមាណតិចតួចជាការសាកល្បងរហូតឈានដល់ចំនួនច្រើនតាមតម្រូវការរបស់ភ្ញៀវ។
អ្នកស្រី សុធាបានរៀបរាប់ថា៖ «ណាមួយយើងគិតថាអង្ក្រង គឺយើងអាចយកមកឆា ឬក៏ម្ជូរអីទេ ទើបខ្ញុំសាកល្បងយកអង្ក្រង មកច្នៃធ្វើជាប្រហុកលមើល ត្រឹមតែ២ ទៅ៣គីឡូក្រាម ប៉ុណ្ណោះតែធ្វើយូរៗទៅវា មានរសជាតិ ឆ្ងាញ់ធ្វើឲ្យភ្ញៀវកុម្ម៉ង់កាន់តែច្រើនទៅច្រើនទៅៗ»។
ការផលិតប្រហុកអង្ក្រងនេះត្រូវឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលសម្អាតជាច្រើនដងនិងចម្អិនឱ្យបានត្រឹមត្រូវទើបអាចរក្សាទុកបានយូរ។
សិប្បករធ្វើប្រហុកអង្ក្រងវ័យ ៣៧ឆ្នាំរូបនេះបានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «យើងត្រូវយក អង្ក្រងមករើសកម្ទេចស្លឹកឈើនិងសត្វល្អិតផ្សេងៗចេញឲ្យស្អាតរួច យកវាទៅលាងទឹកឲ្យអស់ជាតិជូរ ហើយកទៅស្រុះទឹកក្តៅឲ្យឆ្អិតល្អដើម្បីរក្សាទុកបានយូរ។ បន្ទាប់មក យើងយកអង្ក្រងទៅចិញ្ច្រាំជាមួយនិងប្រហុកត្រីរ៉ស់ដោយផ្សំគ្រឿងដូចជា ខ្ទឹមស ម្ទេស ស្លឹកគ្រៃ ស្លឹកក្រូចសើច ស្ករ អំបិល និងប៊ីចេង។
ដំណាក់កាលដែលលំបាកនិងទាមទារការអំណត់ច្រើននោះ ត្រូវបានអ្នកស្រី សុធា បញ្ជាក់ថា ជាការរើសកម្ទេចកម្ទីស្លឹកឈើចេញពីអង្ក្រងតែប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវការប្រើរយៈពេលយូរព្រោះអង្ក្រងតូចៗ។
ប្រហុកអង្ក្រងរបស់អ្នកស្រីមានតម្លៃ ២៥០០០រៀល ក្នុងមួយគីឡូក្រាម។ ក្នុងមួយថ្ងៃ អ្នកស្រីអាចផលិតបានជាប្រមាណ ១០០គីឡូក្រាមដោយបច្ចុប្បន្នមានដាក់លក់នៅខេត្តបាត់ដំបង កំពង់សោម សៀមរាប និង ភ្នំពេញ។
ភ្ញៀវដែលទិញប្រហុកអង្ក្រងយកទៅទទួលទានភាគច្រើនតែងតែសរសើរប្រហុកអង្ក្រងនេះថាឆ្ងាញ់។ លើសពីរសជាតិប្រហុកអង្ក្រងក៏ត្រូវបានសិប្បករផលិតដោយមានអនាម័យល្អទាំងការទុកដាក់ និងវេចខ្ចប់នៅក្នុងក្រឡជ័រ។
យោងតាមអ្នកស្រី សុធា ប្រហុកអង្ក្រងអាចរក្សាទុកក្នុងទូទឹកកក បានប្រហែលជា ១ឆ្នាំ។
សម្រាប់អ្នកដែលមមាញឹកពុំសូវមានពេលចូលចង្ក្រានប្រហុកអង្ក្រងនេះអាចទិញយកទៅទទួលបានភ្លាមៗ តែម្ដង ដោយមិនចាំបាច់ចំហុយ។ ប្រហុកអង្ក្រងអាចទទួលទានផ្ទាល់ជាមួយបាយ ផ្ទាប់បន្លែអន្លក់ សាច់ជ្រូកអាំង ឬក៏អាចយកទៅលាយធ្វើជាទឹកប្រហុកផងដែរ។
ក្រៅពីប្រហុកអង្ក្រងអ្នកស្រី សុធា ក៏មានធ្វើប្រហុកក្រសាំង បុកកន្ទុយហេះ ត្រីប្រឡាក់ និងផលិតផលខ្មែរជាច្រើនទៀត។
សិប្បកម្មប្រហុកអង្ក្រងអ្នកស្រី ម៉ៅ សុធា មានទីលំនៅក្នុងភូមិ ភូមិនរា ឃុំនរា២ ស្រុក សង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង។ ទំនាក់ទំនងតាមគេហទំព័រហ្វេសប៊ុកៈ Sothea Bunhong និង លេខទូរស័ព្ទ ០៨៧ ៨២០ ១០៧ និង ០៧១ ៣៨១ ១១៧ ៕
កំពង់ឆ្នាំង:អន្ទង់ជាវារីសត្វមួយប្រភេទដែលងាយស្រួលចិញ្ចឹម និងមានទីផ្សារល្អ ធ្វើឱ្យការចិញ្ចឹមវាត្រូវបានចាត់ទុកជាមុខរបរបន្ថែមប្រាក់ចំណូលដល់ក្រុមគ្រួសារតាមស្រុកស្រែចម្ការ។
យោងតាមសៀវភៅបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមអន្ទង់រៀបចំដោយនាយកដ្ឋានផ្សព្វផ្សាយកសិកម្ម រុក្ខប្រមាញ់ និងនេសាទសហការជាមួយនាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍វារីប្បកម្មនៃរដ្ឋបាលជលផល ចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ អន្ទង់ជាវារីសត្វមួយប្រភេទដែលត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងហើយមានតម្លៃសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់លើទីផ្សារទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស។
ដោយសម្លឹងឃើញទីផ្សារអន្ទង់ល្អ ហើយមិនសូវមានអ្នកចិញ្ចឹមលោក រីសារិត ក៏បានចាប់ផ្ដើមចាប់យកឱកាសនេះដើម្បីបន្ថែមចំណូលគ្រួសារ។
កសិកររូបនេះបានប្រាប់ SR News ថា៖ «ទើបខ្ញុំចាប់ផ្ដើមចិញ្ចឹមសាកល្បង ដោយទទួលបានផលល្អ ទើបខ្ញុំ ចាប់ផ្ដើមចិញ្ចឹមបន្ថែមទៀត»។
មុខរបរចិញ្ចឹមអន្ទង់ជាលក្ខណៈគ្រួសារត្រូវបាននិងកំពុងមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់កសិករនិងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងហើយស្របពេលជាមួយគ្នានេះក៏មានចំណុចខ្វះខាតជាច្រើនផងដែរចំពោះអ្នកចិញ្ចឹមអន្ទង់ភាគច្រើនដោយសារពួកគាត់មិនទាន់មានការយល់ដឹងច្បាស់នៅឡើយអំពីបច្ចេកទេសចិញ្ចឹម។
ប៉ុន្តែសម្រាប់កសិករ សារិតលោកបានស្វែងយល់ច្រើនអំពីការចិញ្ចឹមអន្ទង់នេះ ដោយលោកបានលើកឡើងថា៖ «យើងត្រូវផ្ដោតសំខាន់ទៅលើទឹកការថែទាំ ឲ្យចំណី បានទៀងទាត់ ប្រើថ្នាំដើម្បីការពារជំងឺ និងព្យាបាលទៅតាមពេលវេលា»។
លោកបានបញ្ចាក់ថាសម្រាប់ទឹកដែលយើងអាចយកមកចិញ្ចឹមអន្ទង់បានមានដូចជា ទឹកស្អាត ទឹកអណ្ដូងទឹកបឹង ទឹកស្ទឹង តែត្រូវមានអាងស្តុបទឹកមួយដើម្បីសម្លាប់មេរោគសិន។
លោកបានពន្យល់ថា៖ «ទឹកទាំងអស់នោះវាមានសារជាតិពុលផ្សេងៗទៅតាមប្រភពទឹកដោយទឹកស្អាតមានជាតិក្ល័រ ទឹកអណ្ដូង មានជាតិកំបោរ និង ច្រែស ទឹកបឹង និងស្ទឹង អាចមានបាក់តេរីតូចៗ ជាច្រើនដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អន្ទង់បើយើងមិនមានអាងស្តុកទឹកមួយនោះទេ»។
លោកបានបញ្ជាក់ថាប្រភពទឹកទាំងនោះចាំបាច់ត្រូវស្តុករយៈពេល ២៤ម៉ោងឡើងទៅទើបយើងយកមកប្រើសម្រាប់ចិញ្ចឹមអន្ទង់បាន។
បញ្ហាដែលកើតមានដោយសារតែការប្រើប្រាស់ទឹកមិនបានត្រឹមត្រូវជាញឹកញាប់អាចបង្កបញ្ហាប្រឈមនឹងជំងឺនៅក្នុងការចិញ្ចឹមអន្ទង់។
លោកនិយាយថា៖ «ពេលខ្លះជំងឺទាំងនោះដែលកើតលើអន្ទង់យើងក៏មិនអាចព្យាបាលបានដែរ បើសិនជាយើងបណ្ដោយឱ្យវាឆ្លងជំងឺទាំងនោះ»។
កត្តាដែលឆ្លងជំងឺទាំងនោះ គឺបណ្ដាលមកពីទឹកអត់មានអនាម័យការថែទាំលាងសម្អាតអាងមិនបានស្អាត មិនបានសម្លាប់មេរោគនៅក្នុងអាងចិញ្ចឹមក៏ដូចជាសម្លាប់មេរោគនៅក្នុងទឹក»។
បញ្ហាចំណីក៏ត្រូវតែមានការទុកដាក់ឱ្យបានសមស្រប។ចំណីដែលផ្ដល់ឲ្យអន្ទង់មានដូចជា សាច់ត្រី ខ្ចង និងក្ដាមដែលមានប្រូតេអ៊ីនខ្ពស់ ៤២% ហើយហើយលោកបានដាស់តឿនអ្នកចិញ្ចឹមអន្ទង់ថា ត្រូវរក្សាចំណីសត្វទុកឲ្យបានល្អនៅកន្លែងដែលត្រជាក់ហើយស្ងួត។
នៅពេលដែលការអនុវត្តបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមអន្ទង់បានត្រឹមត្រូវកសិករអាចប្រមូលផលអន្ទង់សាច់អាយុចន្លោះពី៨ទៅ៩ខែ ដោយពួកវាមានទម្ងន់ចាប់ពី ៣ខាំទៅ ៤ខាំជាទម្ងន់ស្ដង់ដារ សម្រាប់លក់នៅទីផ្សារ។
ចំពោះតម្លៃអន្ទង់វិញ លោក សារិត បានឱ្យដឹងថា៖ «អន្ទង់១គីឡូក្រាម តម្លៃ ២៥០០០រៀល។សម្រាប់កូនអន្ទង់វិញយើងលក់បច្ចុប្បន្ននេះគិតជាក្បាល ដោយមួយក្បាលតម្លៃ ៨០០ រៀលកូនទំហំ ៦លី»។
ជាមួយនឹងការថតវីដេអូសកម្មភាពចិញ្ចឹមអន្ទង់បង្ហោះតាមអនឡាញ កសិកររូបនេះក៏ទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ច្រើនលើបណ្ដាញសង្គម។
លោកបាននិយាយថា៖ «បងប្អូនយើងគាត់គាំទ្រច្រើនគាត់ចង់ចិញ្ចឹមច្រើន គាត់តែងតែ ខលមកសួរនាំច្រើន»។
យោងតាមសៀវភៅបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមអន្ទង់រៀបចំដោយនាយកដ្ឋានផ្សព្វផ្សាយកសិកម្ម រុក្ខប្រមាញ់ និងនេសាទអន្ទង់មិនត្រឹមតែជាប្រភពអាហារដ៏សម្បូរសារធាតុចិញ្ចឹមប៉ុណ្ណោះទេថែមទាំងជាវារីសត្វមួយប្រភេទដែលមានតម្លៃផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់និងមានអត្ថប្រយោជន៍នៅក្នុងវិស័យវេជ្ជសាស្ត្រផងដែរព្រោះថាសាច់អន្ទង់អាចជួយប៉ូវកម្លាំង និងអាចព្យាបាលជំងឺផ្សេងៗបានដូចជាជំងឺគេងមិនលក់ ជួយសម្រួលសរសៃឈាមដល់អ្នកកើតទឹកនោមផ្អែមជាដើម។
បច្ចុប្បន្នការចិញ្ចឹមអន្ទង់បាននិងកំពុងមានការកើនឡើងនៅតាមតំបន់មួយចំនួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងក៏ដូចជានៅបណ្ដាលប្រទេសជិតខាងផងដែរ ហើយបានជួយសម្រួលដល់ការបង្កើនប្រាក់ចំណូលបន្ថែមដល់ក្រុមគ្រួសារកសិករតាមជនបទផងដែរ។
លោកសារិតក៏បានទទួលស្គាល់ដែរថា៖ «ការចិញ្ចឹមអន្ទង់នេះជាមុខរបរមួយដែលបានផ្ដល់ប្រាក់ចំណូលជាប្រចាំដោយមិនប៉ះពាល់មុខរបរប្រចាំថ្ងៃនិងអាចជួយដោះស្រាយបញ្ហាបានមួយចំនួន»។
សម្រាប់នៅថ្ងៃអនាគត លោកមានបំណងពង្រីកការចិញ្ចឹមអន្ទង់បន្ថែមនិងចងក្រងជាសហគមន៍ដើម្បីលក់កូនចេញនិងប្រមូលសាច់ចូលវិញ។
កសិកររូបនេះបាននិយាយថា៖ «យើងសង្ឃឹមថាថ្ងៃណាមួយយើងនឹងអាចធ្វើបានតាមអ្វីដែលយើងគិតដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការរកទីផ្សារជូនប្រជាកសិករដែលគាត់ចិញ្ចឹមក៏ដូចជាជួយផ្ដល់មុខរបរបន្ថែមមួយទៀតដល់ពួកគាត់ផងដែរ»។
កសិករចិញ្ចឹមអន្ទង់ លោក រី សារិត ស្ថិតនៅភូមិ កំពង់បាសស្រូវ ឃុំ ជលសា ស្រុកជល់គិរី ខេត្ត កំពង់ឆ្នាំង។ព័ត៌មានបន្ថែមសូមចូលទៅកាន់គេហទំព័រហ្វេសប៊ុកៈ BSF fame ឬទំនាក់ទំនងលេខទូរសព្ទ ០៩៨ ៧៧២ ៤២៧ និង ០៨៨ ៤២៦ ៤៩៤៦៕
កំពង់ធំ : ស្ត្រីកសិករនៅកំពង់ធំម្នាក់បានកែប្រែជីវភាពឱ្យប្រសើរឡើងក្រោយពីសិក្សាដឹងថាសត្វក្រួចងាយស្រួលចិញ្ចឹម ហើយថែមទាំងមានទីផ្សារល្អ។
ធ្លាប់ជាអ្នកចិញ្ចឹមមាន់ អ្នកស្រី ឡុងស្រីរ៉ា មានបទពិសោធន៍និងបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមមាន់ជាច្រើនឆ្នាំ មកហើយ។ កាលណោះអ្នកស្រីត្រូវការចំណាយថវិកាច្រើនលើការផ្តល់ចំណីឲ្យសត្វមាន់ បានគ្រប់គ្រាន់ការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារ និងការមើលថែទាំវាឱ្យបានដិតដល់។ ដោយពុំសូវទទួលបានប្រាក់ចំណេញ ទើបនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៨អ្នកស្រីបានងាកមកចិញ្ចឹមសត្វ ក្រួចសាកល្បងវិញ។
កសិករស្រីរ៉ាបានប្រាប់ SR News ថា៖ «ក្រួចងាយស្រួលចិញ្ចឹមជាងមាន់ព្រោះវាទាមទាររយៈពេលខ្លីក្នុងការចិញ្ចឹម និងប្រមូលផលសាច់លក់បានលឿន»។
ដំណាក់ការដំបូង អ្នកស្រីបានចំណាយដើមទុនប្រមាណ ១៥ម៉ឺនរៀលលើការភ្ញាស់ ពងក្រួច ២០០គ្រាប់ និងចំណី។ ពងក្រួចដែលភ្ញាស់បានកូនប្រមាណ ១០០ក្បាល ហើយអ្នកស្រីបានប្រើទ្រុងមាន់ដែលមានស្រាប់សម្រាប់ចិញ្ចឹមក្រួចបន្ត។
ចំណាយរយៈពេលប្រមាណ ២៥ថ្ងៃទៅ ៣៥ថ្ងៃនៃការចិញ្ចឹមក្រួចអ្នកស្រីអាចប្រមូលផលសាច់ និងពងក្រួចបានជាច្រើនសម្រាប់លក់ និងភ្ញាស់បន្តពូជ។
ដោយសត្វស្លាបមួយប្រភេទនេះមានរសជាតិឆ្ងាញ់ចិញ្ចឹមឆាប់ទទួលបានផល និងមានទីផ្សារល្អកសិករ ស្រីរ៉ា បានបន្តចិញ្ចឹមក្រួចអស់រយៈពេល ៦ឆ្នាំ ជាមួយការទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ឆ្លើយតបទៅនឹងទីផ្សារ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថាក្រៅពីចំណាយលើចំណីក្រួច អ្នកស្រីក៏ត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងឱ្យពួកវាដូចមាន់ដែរ។
អ្នកស្រី ស្រីរ៉ា បានរៀបរាប់ថា៖ «ការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺអាសន្នរោគចំពោះក្រួចដែលយើងទុកសម្រាប់ធ្វើជាមេបាយើងត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងរាល់៦ខែម្ដងហើយសម្រាប់កូនក្រួចសាច់យើងត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងរាល់ ១៥ថ្ងៃម្ដងនិងចំពោះរដូវភ្លៀងគឺយើងត្រូវប្រើថ្នាំការពារជំងឺ រាកស រាកខៀវ និងផ្ដាសសាយហើយសម្រាប់ខែក្ដៅវិញយើងប្រើថ្នាំប៉ារ៉ាលាយជាមួយនិងវីតាមីនស៊ី ដាក់លាយជាមួយចំណីឲ្យវាស៊ី ដើម្បីកាត់បន្ថយស្ត្រេស ហើយការលាយចំណីវិញ ចំណី ១តោន ត្រូវលាយជាមួយ វីតាមីន ១គីឡូក្រាម»។
ក្រៅពីចិញ្ចឹមក្រួចយកសាច់ អ្នកស្រីស្រីរ៉ា ក៏ចិញ្ចឹមក្រួចធ្វើជាមេបា សម្រាប់យកពង និងភ្ញាស់កូនដើម្បីផ្គត់ផ្គងទីផ្សារផងដែរ។
ចំពោះទីផ្សារលក់កូនក្រួចវិញ អ្នកស្រីលក់ចាប់ពីអាយុ ៣ថ្ងៃក្នុង ១ក្បាល តម្លៃ ៨០០រៀល អាយុ ៥ថ្ងៃ ១ក្បាល តម្លៃ ១០០០រៀលអាយុ ៧ថ្ងៃ ១ក្បាលតម្លៃ ១២០០រៀល និង ១០ថ្ងៃ ១ក្បាលតម្លៃ ១៥០០រៀល។ ក្រួចសាច់ក្នុងមួយក្បាលតម្លៃចន្លោះប្រមាណពី ២៨០០រៀលទៅ ៣៥០០រៀល។
អ្នកស្រីស្រីរ៉ាបានបញ្ចាក់ថា៖ «ក្រួចរបស់ខ្ញុំមានទីផ្សារល្អហើយខ្ញុំក៏មិនដឹងថាអ្នកដទៃ គាត់ចិញ្ចឹមនិងរកទីផ្សារ យ៉ាងម៉េចទេទើបមិនមានទីផ្សារ ហើយឈប់ចិញ្ចឹមនោះ ខ្ញុំលក់ក្រួចគិតជាវគ្គ រាល់៥ថ្ងៃម្ដង ចាប់ ពី ១០០០ក្បាល ទៅ ១៥០០ក្បាលចំពោះការប្រមូលផលពងវិញក្នុងមួយថ្ងៃប្រមាណ ៤៥០ គ្រាប់ សម្រាប់មេបា ៦០០ក្បាល»។
ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងការប្រមូលផលនេះ កសិករវ័យ ៣៣ឆ្នាំរូបនេះបានប្រាប់ថាចាប់ពីខែធ្នូ រហូតដល់ ខែមីនា ក៏មានការផ្ទុះជំងឺអាសន្នរោគដែលធ្វើឲ្យក្រួចងាប់ក្នុងរយៈពេលខ្លីផងដែរ។
ផលវិបាកមួយទៀតគឺឈ្មួញតែងតែបន្ទាបតម្លៃដោយប្រៀបធៀបក្រួចសាច់ក្នុងស្រុកជាមួយនឹងក្រួចនាំចូលក្នុងតម្លៃប្រហែល ២៥០០រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុង ១ក្បាល ដែលជាតម្លៃមិនចំណេញទេ។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «តម្លៃក្រួចដែលអាចចំណេញបានគឺចាប់ពីតម្លៃ ២៨០០រៀលឡើងទៅ ក្នុង ១ក្បាល»។
ការចិញ្ចឹមក្រួចគឺជារបបគោលមួយនៅក្នុងគ្រួសាររបស់អ្នកស្រីក្រៅពីចិញ្ចឹមមាន់ ទា និងក្ងាន ដែលធ្វើឲ្យជីវភាពរបស់អ្នកស្រីបានប្រសើរឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃទាំងការចាយវាយ ការបង់ថ្លៃសាលាកូន លទ្ធភាពបង់ផ្ដាច់ធនាគារនិងការសាងសង់ផ្ទះបានមួយខ្នងយ៉ាងសមរម្យសម្រាប់ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។
ជាមួយជោគជ័យក្នុងការចិញ្ចឹមសត្វក្រួចកសិករ ស្រីរ៉ា ក៏បានផ្ដាំទៅអ្នកចិញ្ចឹមសត្វក្រួចទាំងឡាយថា៖ «កុំឲ្យស៊ីចំណីផ្ដេសផ្ដាសក្រៅពីចំណីប្រចាំថ្ងៃនិងមិនត្រូវលាយចំណីជាមួយកន្ទួកឬក៏ប្តូរចំណីនោះទេ ព្រោះវាបណ្ដាលឲ្យក្រួចអាក់ពង»។
អ្នកស្រីក៏រីករាយនឹងចែករំលែកពីបច្ចេកទេសនៃការចិញ្ចឹមក្រួចនេះទៅដល់អ្នកដែលចង់សាកល្បងចិញ្ចឹមវាដែរ ព្រោះមុខរបរមួយនេះអាចទទួលបានប្រាក់កម្រៃល្អ និងងអាចដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារឱ្យប្រសើរឡើង។
កសិករចិញ្ចឹមក្រួច អ្នកស្រី ឡុង ស្រីរ៉ាមានទីលំនៅក្នុងភូមិត្រពាំងស្វាយ ឃុំបល្ល័ង្ក ស្រុកបារាយណ៍ ខេត្តកំពង់ធំ។ទំនាក់ទំនងអ្នកស្រីតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ Veasna Oun Ra II និងលេខទូរស័ព្ទ ០៧៨ ៥០០ ៨០៧៕
ត្បូងឃ្មុំ:ផ្ដើមចេញពីដកបទពិសោធន៍លើដំណាំប្លែកៗ បូករួមជាមួយចំណេះដឹងផ្នែកកសិកម្មយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ និងការដាំដុះជាង ១០ឆ្នាំ លោក ប៊ូ ម៉ាន កសិករខេត្តត្បូងឃ្មុំបានទទួលជោគជ័យយ៉ាង ខ្លាំងលើការដាំដុះដំណាំឪឡឹកសាច់លឿង ដែលត្រូវបានចែកចាយទូទាំងប្រទេស។
លោក ប៊ូ ម៉ានកសិករខេត្តត្បូងឃ្មុំបានប្រាប់សារព័ត៌មានឌីជីថល SR ឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ន ដំណាំ ឪឡឹកសាច់លឿននេះមានការគាំទ្រជាខ្លាំងដោយសារតែវាមានសាច់លឿងប្លែក ហើយរសជាតិ ផ្អែមឆ្ងាញ់ និងស្រួយជាពិសេសឪឡឹកមួយប្រភេទនេះ ត្រូវបានដាំដុះតាមលក្ខណៈធម្មជាតិ។
លោក ប៊ូ ម៉ាន បានឱ្យដឹងបន្តថា ដំណាំឪឡឹកនេះមាន២ពណ៌គឺពណ៌លឿង និងពណ៌ទឹកក្រូច ប៉ុន្តែឪឡឹកសាច់លឿង មានការពេញនិយមជាងគេ ហើយក្នុងឪឡឹកមួយផ្លែមានទម្ងន់ស្តង់ដាចាប់ពី២គីឡូកន្លះឡើងទៅ ដោយលក់ក្នុងតម្លៃ៣ពាន់រៀលក្នុង១គីឡូក្រាម។
ចំពោះការដាំដុះ និងថែទាំដំណាំវល្លិមួយប្រភេទនេះកសិករខេត្តត្បូងឃ្មុំរូបនេះ ត្រូវធ្វើការតាមដាន ជាប់ជាប្រចាំនិងត្រូវដាក់ទឹកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ជាពិសេសពិនិត្យកុំឱ្យមានសត្វល្អិតឬដង្កូវចង្រៃ មកបំផ្លាញស្លឹក និងផ្លែជាដើម ហើយការដាំដុះពីដំបូងរហូតទទួលបានផលលោកត្រូវប្រើរយៈពេល ប្រមាណ ៦០ថ្ងៃ ដោយក្នុង១ហិកតាទទួលបានផលចន្លោះពី ២០ ទៅ៣០តោនអាស្រ័យលើការថែទាំ ចំណែកការចំណាយវិញ លោកប្រើប្រាស់ថវិកាអស់ប្រមាណ ៣ពាន់ដុល្លារក្នុងមួយហិកតា។
ដាំដុះដំណាំបង្វិលលើផ្ទៃដីប្រមាណ ១០ហិកតាកសិករវ័យ ៤២រូបនេះ អះអាងថា ដំណាំឪឡឹក សាច់លឿងរបស់លោកមានទីផ្សារល្អហើយការប្រកួតប្រជែងមិនមានអ្វីចោទជាបញ្ហាសម្រាប់លោក នោះឡើយដោយការដាំដុះនេះ លោកបានគិតគូទៅលើគុណភាពជាចម្បង ខណៈឪឡឹកសាច់លឿងរបស់លោកត្រូវបានចែកចាយទៅបណ្តាគ្រប់រាជធានី-ខេត្ត ។
មានដើមកំណើតនៅខេត្តសៀមរាប លោក ប៊ូ ម៉ានដែលមានឈ្មោះក្រៅថាកសិកររីករាយ បានរំឮកពីប្រវត្តិដើមនៃការដាំដុះដំណាំឪឡឹកលឿងនេះថា៖«ខ្ញុំដាំដំណាំយូរឆ្នាំមកហើយនៅខេត្តសៀមរាបប៉ុន្តែអំឡុងឆ្នាំ ២០២០ ខ្ញុំបានមកអាស្រ័យផលនៅភូមិបឹងទន្សោមខេត្តត្បូងឃ្មុំ នៅទីនេះមានសក្ដានុពលណាស់ ប្រជាជនច្រើន ដីមានជីជាតិប្រភពទឹកក៏គ្រប់គ្រាន់ អ៊ីចឹងខ្ញុំក៏សម្រេចដាំដំណាំនៅទីហ្នឹងតែម្ដងហើយពេលនោះកូវីដ១៩ក៏ផ្ទុះល្មមធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចជាប់គាំងគ្រានោះហើយខ្ញុំ ក៏ចាប់អារម្មណ៍យកពូជឪឡឹកសាច់លឿងនេះមកដាំសាកល្បង»។
យកពូជឪឡឹកសាច់លឿងមកពីប្រទេសជិតខាងកសិករីករាយរូបនេះបានឱ្យដឹងថា ការដាំដុះដំបូង ទទួលបានជោគជ័យនិងទទួលបានទិន្នផលគួរជាទីគាប់ចិត្ត ដោយសារលោកមានបទពិសោធន៍ក្រាស់ក្រែលក្នុងវិស័យកសិកម្ម ទន្ទឹមនឹងនោះដំណាំឪឡឹកសាច់លឿងបានផ្ទុះការចាប់អាម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់អតិថិជន និងប្រជាកសិករដូចគ្នាផងដែរ ដោយហេតុនេះលោកក៏បានពង្រីក ផ្ទៃដីដាំដុះពី១ហិកតា ដល់ ៣ហិកតាហើយទីផ្សារក៏មានភាពល្អប្រសើរផងដែរ។
ក្រៅពីជោគជ័យទៅលើដំណាំឪឡឹកនេះកសិករសម្បុរស្រអែមរូបនេះ ក៏បានចែករំលែកបទពិសោធន៍នៃការដាំដំណាំមួយប្រភេទនេះ ទៅកាន់កសិករនៅតំបន់ផងដែរ ក៏ដូចជាប្រមូលផលិតផលឪឡឹកលឿងពីកសិករឱ្យ ដើម្បីផ្គត់ផ្គងលើទីផ្សារ។
ទៅថ្ងៃអនាគត លោកមានគម្រោងក្នុងការបង្កើតជាសហគមន៍កសិកម្មមួយដើម្បីចងក្រងកសិករ ដែលដាំដំណាំឪឡឹកលឿងឱ្យបានកាន់តែច្រើន ក្នុងគោលដៅផ្គត់ផ្គង់ផលិតផលមួយនេះឱ្យបានគ្រប់រដូវនៅលើទីផ្សារខណៈលោកតែម្នាក់ឯង មិនអាចផ្គត់ផ្គង់នៅលើទីផ្សារបានពេញមួយឆ្នាំនោះទេ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក ប៊ូ ម៉ានស្នើឲ្យកសិករទាំងអស់ត្រូវមានជំនាញមួយច្បាស់លាស់ជាពិសេសកុំបារម្ភពីទីផ្សារ ប៉ុន្តែត្រូវធ្វើយ៉ាងណា ផ្ដោតសំខាន់លើដីដែលមានជីជាតិទីតាំងមានប្រភពទឹកគ្រប់គ្រាន់ និងស្វែងរកពូជត្រឹមត្រូវ នោះផលិតផល នឹងមានគុណភាពល្អហើយនៅពេលមានការគាំទ្រ និងទទួលស្គាល់នៅក្នុងតំបន់ នោះទីផ្សារផលិតផលនឹងមានទៅតាមក្រោយ។
គួរបញ្ជាក់ថា លោក ប៊ូ ម៉ានដែលមានបទពិសោធន៍ជាង១០ឆ្នាំរូបនេះ មិនត្រឹមតែដាំដុះដំណាំឪឡឹកលឿងតែមួយមុខនោះទេប៉ុន្តែលោកបានប្រើប្រាស់ដីក្នុងការដាំដំណាំបង្វិលដែលមានដូចជា ដំណាំតាសក់ តាសក់ផ្អែមស្ពៃ និងបន្លែជាច្រើនប្រភេទទៀត ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិបឹងទន្សោមឃុំទន្លេបិទ ស្រុកត្បូង ឃ្មុំខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ គេហទំព័រហ្វេសប៊ុកៈកសិកម្ម រីករាយ ឬទំនាក់ទំនងតាមលេខទូរសព្ទៈ ០៩៧ ៧៦៨ ២៥០៦/ ០៧៨ ៧២៤ ៤៨៣៕
កណ្តាលៈ កសិដ្ឋាន ២២៨ គឺជាកសិដ្ឋានមួយដែលបង្រៀនពីវីធីថែទាំ និងបង្កាត់ពូជសត្វនានាដូចជាមាន់ស្រែ មាន់នាំចូលពីក្រៅប្រទេស បក្សីលម្អជាពិសេសការចិញ្ចឹមខ្យងមាសជប៉ុនដោយឥតគិតថ្លៃ និងផ្តល់ជូននូវពូជខ្យងដល់អ្នកមានពិការភាព និងអ្នកមានជីវភាពក្រីក្រជាដើម។
លោក ប៉ិល សម្បត្តិ ម្ចាស់កសិដ្ឋាន ២២៨បានប្រាប់សារព័ត៌មានឌីជីថល SR ថា នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២២ គ្រាដែល លោកបានទៅលេងប្រទេសថៃលោកមើលឃើញថាប្រជាជនថៃនាំគ្នាចិញ្ចឹមខ្យងមាសជប៉ុន ឬខ្យងប័រនេះច្រើនដោយសារខ្យងនេះមានតម្លៃថ្លៃ រួចលោកក៏បានទិញពូជខ្យងនេះមកបង្កាត់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ដំបូងខ្ញុំបង្កាត់ពូជខ្យងនេះទុកគ្រាន់ទុកហូបខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះតែដោយសារមានសារព័ត៌មាន ក្នុងស្រុកមកថត វាក៏ផ្ទុះការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងពេលនោះខ្ញុំបានប្រមូលខ្យងនេះលក់នៅលើទៅផ្សារបានតម្លៃថ្លៃគួរសមដែរ ចន្លោះពី ៧០ ដល់ ១០០ដុល្លារ ហើយនៅយើងអត់សូវមានអ្នកចិញ្ចឹមខ្យងប្រភេទនេះច្រើនទេគេចិញ្ចឹមតែខ្យងក្នុងស្រុក តែបច្ចុប្បន្ននៅខ្មែរយើងគេចិញ្ចឹមច្រើនរីកសុះសាយ ហើយតម្លៃក៏ធ្លាក់ចុះច្រើនដែរ»។
ខ្យងមានជប៉ុននេះត្រូវបានប្រជាកសិករហៅឈ្មោះជាច្រើន ដោយផ្នែកទៅលើពណ៌សម្បក និងសាច់របស់វាតួយ៉ាងប្រជាកសិករខ្លះហៅថា ខ្យងប៊ឺ ដែលសំដៅដល់ខ្យងមានពណ៌លឿងស្លែតនិងខ្យងទុរេន សំដៅដល់ខ្យង មានពណ៌ដូចផ្លែទុរេនទុំ។
ទាក់ទងនឹងការចិញ្ចឹមខ្យងមាសជប៉ុននេះម្ចាស់កសិដ្ឋាន ២២៨ បានឱ្យដឹងថា ការចិញ្ចឹមខ្យងជប៉ុននេះពិតជាមានភាពងាយស្រួលនិងមិនចំណាយលើចំណីច្រើនឡើយ ជាពិសេសខ្យងនេះស៊ីមិនរើសចំណីទេពួកវាស៊ីស្លឹកផ្លែត្រឡាច ននោង ត្រកួន បន្លែផ្សេងៗហើយចំណីគោលដែលលោកបានដាក់នោះ គឺចកអាសូឡាហើយការចិញ្ចឹមខ្យងអាចធ្វើឡើងនៅក្នុងផ្ទះថ្ម ម្លប់និងអត់ពន្លឺចូលដល់ក៏បាន។
លោកបន្តថា សម្រាប់ការចិញ្ចឹមខ្យងចាប់ពីការបង្កាត់ពូជភ្ញាស់ រហូតដល់ទទួលផល លោកប្រើពេលចាបពី ៣ខែ ទៅ៣ខែកន្លះ ចំណែកការទុកឱ្យខ្យងធំៗនិងសាច់ល្អ គឺប្រើពេលប្រមាណ ៦ ខែ។ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ខ្យងមាសជប៉ុន (ខ្យងសាច់)មានតម្លៃចន្លោះពី២ម៉ឺន ដល់ ៦ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម (តម្លៃតាមប្រភេទខ្យង) ចំណែកពូជខ្យងមាសជប៉ុនមានតម្លៃចន្លោះ១០ម៉ឺន ដល់១២ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
ខ្យងជប៉ុនមានរូបរាងនិងពណ៌សម្បុរស្អាតទាំងសម្បកខាងក្រៅ និងសាច់ខាងក្នុងគួរឱ្យចង់បរិភោគព្រោះខ្យងនេះស៊ីចំណីស្អាតដូចជាបន្លែ ផ្លែឈើ និងចកជាដើម មិនតែប៉ុណ្ណោះវាមានរសជាតិឆ្ងាញ់សាច់ទន់ ផ្តល់នូវថាមពលដល់អ្នកបរិភោគ និងជួយដល់សុខភាពកុមារ ស្ត្រីនិងសុខភាពបន្តពូជជាដើម។
លើសពីការចិញ្ចឹមខ្យងលក់ នៅកសិដ្ឋាន ២២៨ក៏មានបង្រៀនអ្នកដែលចង់ចិញ្ចឹមខ្យងមាសជប៉ុនជាលក្ខណៈគ្រួសារដោយឥតគិតថ្លៃផងដែរដែលអាចមកសិក្សានៅទីតាំងផ្ទាល់ ឬតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ព្រោះម្ចាស់កសិដ្ឋានរូបនេះមានបំណងចែករំលែកចំណេះដឹងម្យ៉ាងការចិញ្ចឹមខ្យងនេះ លោកបានសិក្សាដោយខ្លួនឯង និងសួរនាំពីអ្នកដ៏ទៃដូចគ្នា។
លោកបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ដំបូង យូរដែរទម្រាំតែខ្ញុំដឹងពីរបៀបបង្កាត់ខ្យងនេះខ្ញុំអត់បានទៅរៀនជ្រៅជ្រះ អីទេ ខ្ញុំរៀនរបៀបបង្កាត់តាមយូធូបនិងបានសួរនាំពីអ្នកចិញ្ចឹមនៅថៃ ព្រោះខ្ញុំចេះភាសាថៃខ្លះគេក៏បានបង្រៀន ខ្ញុំតាមហ្នឹងទៅ ហើយឥឡូវខ្ញុំបង្រៀនបង្កាត់ពូជខ្យងនេះដោយអត់យកលុយទេអាចមករៀននៅទីនេះផ្ទាល់ ឬរៀនតាមយូធូបព្រោះខ្ញុំក៏ធ្វើវិដេអូបង្ហាញវិធីសាស្ដ្រចិញ្ចឹមខ្យងនិងសត្វដទៃទៀតលើហ្នឹងដែរ ឬអាចទាក់ទងខ្ញុំ តាមតេលេក្រាមដោយផ្ទាល់ក៏បានហើយខ្ញុំក៏ចែកខ្យងជប៉ុននេះដល់អ្នកពិការ អ្នកក្រខ្សត់ពិតប្រាកដអត់យកលុយទេដើម្បីសម្រួលដល់ជីវភាពរបស់ពួកគាត់ សម្បីភ្ញៀវចូលមកទិញតិចអីក៏មិនយកលុយដែរ»។
បច្ចុប្បន្នកសិដ្ឋាន ២២៨មិនត្រឹមតែមានការចិញ្ចឹមខ្យងលក់ប៉ុណ្ណោះទេ ទីនេះក៏មានលក់នូវពូជមាន់ខ្មែរនិងមាន់ក្រៅប្រទេសល្អៗដូចជា មាន់ខ្មៅសេមានី មាន់ផេសិនដល់ពូជមាន់ជើងធំ ឬមាន់ដុងតាវជាដើម និងសត្វលម្អគ្រប់ប្រភេទដូចជា ព្រាបសារិកា និងសេកជាដើម។ បន្ថែមពីនេះកសិដ្ឋាននេះក៏មានទូរភ្ញាស់ដែលកែច្នៃពីកូនខ្មែរ និងមានបង្រៀនវីធីបង្កាត់វិធីប្រើប្រាស់ឧបករណ៍កសិកម្ម ដែលមាននៅក្នុងកសិដ្ឋានដោយមិនគិតថ្លៃផងដែរ។
ម្ចាស់កសិដ្ឋាន និងជាទាហានចូលនិវត្តន៍ លោក ប៉ិលសម្បត្តិ បានចាត់ទុកវិស័យកសិកម្មពិតជាមានសំខាន់ណាស់បើទោះបីជាប្រទេសមានសង្គ្រាម ឬមានសន្តិភាពយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មនុស្សនៅតែត្រូវការអង្ករបន្លែ ត្រី សាច់ ដែលជាផលិតផលកសិកម្មមិនអាចខ្វះបាន។
គួរបញ្ជាក់ថា កសិដ្ឋាន 228 មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិប្រលាយ ឃុំបឹងខ្យាង ស្រុក កណ្តាលស្ទឹង ខេត្តកណ្តាលតាមផ្លូវជាតិលេខ ២គីឡូម៉ែត្រលេខ២៩។ គេហទំព័រហ្វេសប៊ុក កសិដ្ឋាន 228 FarmsHouse ឬទំនាក់ទំនងលេខទូរសព្ទៈ០៨៨ ៨៩៨ ៩២២៨/ ០៩៥ ២២២ ៤២៨/ ០១៥ ៤៣៥ ៨៣៣៕
មណ្ឌលគិរី៖ អតីតនិស្សិតផ្នែកកសិកម្ម លោក ប៊ូ សុភក្ដិ បានផលិត «ស្រាផាសិនមណ្ឌលគិរី» និង «ស្រាស្តេចគោព្រៃ» ដែលមានច្រើនប្រភេទនិងមានរសជាតិឆ្ងាញ់ពិសេស តំណាងឱ្យខេត្តមណ្ឌលគិរី និងរួមបញ្ជូលទាំងការផ្សព្វផ្សាយវិស័យទេសចរណ៍និងកសិទេសចរណ៍ផងដែរ។
ស្ថាបនិកសហគ្រាសផាសិនមណ្ឌលគិរី លោក ប៊ូសុភក្ដិ បានប្រាប់ឱ្យសារព័ត៌មានឌីជីថល SR ដឹងថា ការជ្រើសរើសផ្លែផាសិនឬក្រូចវល្លិ៍មកផលិតស្រានេះ ដោយសារលោកមើលឃើញថា ដំណាំផាសិនមានដាំគ្រប់ទីកន្លែងសូម្បីតែផ្លែផាសិនមកពីខេត្តកំពតដែលល្បីខាងដីមានជីវជាតិល្អនោះតែបែរជាមាន រសជាតិផ្អែមសាប ខុសប្លែកពីខេត្តមណ្ឌលគិរីដែលដំណាំផាសិនមានរសជាតិផ្អែមមុត ឆ្ងាញ់ពិសារ។
ស្រាផាសិន១ដប ត្រូវបានផលិតចេញពីផ្លែផាសិនប្រមាណ៤ គីឡូក្រាម ដោយអាស្រ័យលើប្រភេទផ្លែផាសិន ឬក្រូចវល្លិ៍ដែលមានសម្បកក្រាស់ ឬសម្បកស្ដើង និងប្រើពេលក្នុងការផលិតចន្លោះពី ៣ ទៅ ៦ខែដើម្បីច្នៃចេញជាផលិតផលសម្រេចដែលអាចដាក់លក់នៅលើទីផ្សារ។
ស្ថាបនិកស្រាផាសិនបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖ «ផលិតផលសម្រេចយើងប្រើពេល៦ខែ បើយើងទុកកាន់តែយូរ កាន់តែល្អប្រសើរទឹកកាន់តែថ្លារសជាតិកាន់តែឆ្ងាញ់ ព្រោះផាសិនមណ្ឌលគិរីពិសេសហើយរាល់ផលិតផលទាំងអស់ យើងចម្រាញ់ចេញពីផាសិនដែលប្រមូលទិញពីកសិករដែលដាំនៅខាងប៊ូស្រា ខាងដាក់ដាំជាដើម»។
ផលិតស្រាផាសិនរបស់សហគ្រាសផាសិនមណ្ឌលគិរីចំនួន ២ ប្រភេទដូចជា ទី១ ស្រាផាសិនមណ្ឌលគិរីពណ៌ធម្មជាតិលឿង ដែលមានឈ្មោះថា «ស្នេហ៍គ្រាដំបូង» មានរសជាតិជូរផ្អែមមានកម្រិតអាល់កុល ១០,៥ ដឺក្រេ និងប្រភេទទី២ស្រាផាសិនពណ៌ក្រហម ឬ «រសជាតិជីវិត» ដោយសារមានរសជាតិ ៤ មុខចូលគ្នា គឺផ្អែម ល្វីង ជូរ និងចត់មានកម្រិតអាល់កុល ១៣,៥ ដឺក្រេដោយផលិតផលទាំង២ប្រភេទលក់ក្នុងតម្លៃ ៦ ម៉ឺនរៀលដូចគ្នា។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ប៊ូ សុភក្ដិក៏បានកែច្នៃស្រាមួយប្រភេទទៀតគឺ «ស្រាស្តេចគោព្រៃ» ដែលផលិតចេញពីផ្លែផាសិនដូចគ្នា។«ស្រាស្តេចគោព្រៃ»មានចំនួន២ប្រភេទដូចជា ប្រភេទទី១ មានឈ្មោះថា «ស្រាស្ដេចគោព្រៃ» ពណ៌ធម្មជាតិលឿងនិងប្រភេទទី២ ពណ៌ក្រហម ដែលផលិតផលទាំង២ប្រភេទមានកម្រិតអាល់កុល ២៨ ដឺក្រេនិងលក់ក្នុងតម្លៃ ១០ ម៉ឺនរៀលដូចគ្នា។
ស្រាផាសិនមណ្ឌលគិរីគឺជាផលិតផលប្រចាំតំបន់ ដែលមានការទទួលស្គាល់ពីគណៈកម្មការជាតិ ជំរុញចលនាភូមិមួយផលិតផលមួយផងដែរ ចំណែកសហគ្រាសផាសិនមណ្ឌលគិរី ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅមន្ទីរឧស្សាហ៍កម្មបច្ចេកវិទ្យានិងនវានុវតន៍ខេត្តមណ្ឌលគិរី។
ស្ថាបនិកស្រាផាសិនវ័យ ៣៧ ឆ្នាំរូបនេះអះអាងថា ស្រាផាសិននេះផលិតឡើងក្នុងគោលបំណងដោះស្រាយបញ្ហាស្ទះទិន្នផលផ្លែផាសិនរបស់កសិករដោយសារតែការនាំចូលផ្លែផាសិនពីបរទេស ទន្ទឹមនឹងនេះលោកក៏បំផុសឱ្យប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ដាំផ្លែផាសិននេះផងដែរ ដោយលោកបានបង្រៀននូវបច្ចេកទេសក្នុងការដាំដុះ និងថែទាំជាដើម។
ក្រោយពីមានការទទួលស្គាល់ពីរសជាតិនិងគុណភាពនៃស្រាផាសិនមណ្ឌលគិរី បច្ចុប្បន្ននេះ លោក ប៊ូ សុភក្ដិក៏មានគម្រោងយកផលិតផលតំណាងខេត្តមណ្ឌលគិរីខេត្តនេះច្នៃជាតំបន់កសិទេសចរណ៍ដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរឱ្យមកទស្សនានៅក្នុខេត្តមណ្ឌលគិរីនេះផងដែរ។
លោករៀបរាប់ថា៖ «ដោយសារដំណាំយើងរៀបចំដាំដុះមានស្តង់ដាបែបបច្ចេកទេស អ៊ីចឹងធ្វើឱ្យភ្ញៀវទេសចរអាចទៅទស្សនាចម្ការផាសិនផង និងអាចភ្លក្សស្រាផាសិនរបស់អ្នកមណ្ឌលគិរីផងដែរហើយកន្លងមានភ្ញៀវជាហូរហែរទៅលេងចម្ការពលរដ្ឋដែលខ្ញុំបង្រៀនបច្ចេកទេសដាំដុះ ហើយពេលខាងមុខខ្ញុំនឹងបង្កើតចម្ការផាសិននេះ នៅជិតទឹកជ្រោះប៊ូស្រា ដើម្បីឱ្យភ្ញៀវទេសចរកាន់តែងាយស្រួលចូល ព្រោះបានទៅលេងទឹកជ្រោះផង និងចូលមកចម្ការយើងផង»។
នាថ្ងៃអនាគតបុរសមានដើមកំណើតមកពីខេត្ដកំពង់ឆ្នាំងខាងលើនេះគ្រោងនឹងច្នៃផ្លែផាសិនទៅផលិតផលជាច្រើនដូចជា សំបកធ្វើជាដំណាប់ស្លឹកផ្កាធ្វើជាតែ និងផ្លែធ្វើជាភេសជ្ជៈផ្សេងៗ ចំណែកឆ្នាំ២០៣០លោកគ្រោងនឹងបង្កើតរោងចក្រផលិតស្រាខ្មែរផងដែរ។ គេហទំព័រហ្វេសប៊ុកៈ ស្រាផាសិន មណ្ឌលគិរី -Passion Mondulkiri Fruit Wine ឬ ទំនាក់ទំនងលេខទូរសព្ទៈ 01251 91 36 / 071 678 8887
ជាមួយការវេចខ្ចប់ និងស្លាកសញ្ញាស្ដង់ដារ ឈីស និងយ៉ាអួរស្រស់ឡា ហ្វាតតូរៀ (La Fattoria ) មិនសូវមានអ្នកដឹងថា វាជាផលិតផលក្នុងស្រុកដែលផលិតចេញពីទឹកដោះគោស្រស់ ដែលមានបរិមាណរាប់តោនក្នុង១ ខែ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការនៅផ្សារទំនើប សណ្ឋាគារប្រណីត និងបណ្ដាភោជនីយដ្ឋាននៅរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តសៀមរាប។
អាហារបរទេសផលិតនៅខ្មែរទាំងនេះ ជាសមិទ្ធផលរបស់ លោកចាន់ វុទ្ធី ដែលជាកូនកសិករមកពីស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្ដាល។ លោកចាប់ផ្ដើមមានក្ដីស្រមៃក្លាយជាអ្នកផលិតឈីស និងយ៉ាអួមួយរូប នៅប្រទេសកម្ពុជា ក្រោយពីឃើញតម្រូវការឈីស ជាអាហារនៅសណ្ឋាគារលំដាប់ផ្កាយ ដែលលោកបម្រើការកាលពីឆ្នាំ ១៩៨៨។
លោកសង្កេតឃើញថា ផលិតផលនេះត្រូវបាននាំចូលច្រើនសន្ធឹក តែបែរជាពុំមានសហគ្រិនណាម្នាក់ធ្វើ ឬផលិតលក់ក្នុងស្រុក។ ដូច្នេះនៅពេលដែលមានការអនុញ្ញាត ឱ្យទៅរៀនធ្វើឈីសនៅប្រទេសអ៊ីតាលីរយៈពេល ៣ ឆ្នាំ លោកបានតាំងចិត្តថា៖ «ខ្ញុំត្រូវតែមកបង្កើតការងារ ដើម្បីស្រុកទេសយើងសម្រាប់អាហារប្រជាជនខ្ញុំ ដើម្បីឱ្យបរទេសមើលមកថា ស្រុកខ្មែរយើងក៏មាន fromage (ឈីស)ដែរ មិនបាច់នាំចូលមកពីបារាំង មិនបាច់នាំចូលពីប្រទេសជឿនលឿនទេ»។
ត្រឡប់មកមាតុភូមិវិញ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ លោកបានស្វែងរកទឹកដោះគោ ដែលជាវត្ថុធាតុដើមមកផលិតឈីសនៅខេត្តសៀមរាប។ លោក វុទ្ធី បានរំឭកប្រាប់ថា៖
«ការធ្វើឈីសនៅស្រុកយើងនេះ គឺវាលំបាកណាស់។ ទី១ ស្រុកទេសយើងហ្នឹង អត់ទាន់មានទឹកដោះទេ»។
លោកក៏ត្រូវបានអតីតមន្ត្រីបុគ្គលិកក្រសួងកសិកម្មរុក្ខប្រមាញ់ និងនេសាទ ណែនាំពីប្រភពទឹកដោះគោដែលស្ថិតនៅឃុំអរិយក្សត្រ ប៉ុន្តែក្រោយពេលផលិតរួចរាល់ លោកពុំទទួលបានរសជាតិដើមឡើយ។ លោកបានបន្តទៀតថា៖
«រយៈពេល៤-៥ ខែ ការធ្វើទឹកដោះគោក្នុងស្រុកយើងអត់ជោគជ័យ ខ្ញុំក៏ទៅវៀតណាម ប៉ុន្តែការដឹកជញ្ជូនឆ្ងាយពិបាក។ អ៊ីចឹងខ្ញុំទៅខាងថៃ នៅខេត្តស្រះកែវ និងខេត្តប៊ុរីរ៉ាម»។
ដោយសារការដឹកជញ្ជូនពីប្រទេសជិតខាងនៅតែជាឧបសគ្គ លោកបានចាប់ផ្ដើមប្រើទឹកដោះគោពីឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែនឫស្សីត្រឹប ខេត្តព្រះវិហារនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ តែបរិមាណក៏មិនគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ចង្វាក់ផលិតកម្ម ទើបក្នុងឆ្នាំ២០២០ លោកក៏បានទិញវត្ថុធាតុដើម ពីកសិដ្ឋានគិរីសួគ៌ នៅភ្នំតាម៉ៅខេត្តតាកែវ។ លោក វុទ្ធី និយាយថា៖
«ខែ៤ ឆ្នាំ ២០២០ មានគោរបស់កសិដ្ឋានគិរីសួគ៌ ខេត្តតាកែវភ្នំតាម៉ៅយើងហ្នឹង ចូលមកចំនួន ៥៥០ ក្បាល តាមដែលខ្ញុំចាំហ្នឹង។ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍សប្បាយចិត្តមែនទែន នៅពេលនេះអ្វីៗគឺនៅក្នុងដៃយើងហើយ គឺយើងអាចងាយចាប់ផ្ដើមធ្វើវាហើយ»។
បច្ចុប្បន្ន នៅទីតាំងក្រុងតាខ្មៅ លោកមានផលិតផលអាហារបស្ចិមប្រទេសចំនួន ១១ ប្រភេទ ដែលត្រូវបានលក់ក្រោមស្លាកឈ្មោះ La Fattoria រួមមានភីហ្សាឈីស ឈីសស្រស់ប្រភេទ Mozzarella និឈីសគ្រាប់Buraata ជាដើម។
សម្រាប់យ៉ាអួរ មានរសជាតិ ៧ ជម្រើសគឺ រសជាតិដើម វ៉ានីឡាស្វាយ ដូង ស្ត្រប៊ើរី ក្រូចវល្លិ៍ និងក្រូច។ ដោយផ្តោតទៅលើសុខភាពអ្នកទទួលទាន យ៉ាអួរនេះត្រូវបានផលិតចេញពីទឹកដោះគោស្រស់និងផ្លែឈើស្រស់ ១០០ភាគរយ ហើយមិនមានសារធាតុរក្សាទុកនោះឡើយ។
លោកនិយាយថា៖
«យើងធ្វើផលិតផលពាក់កណ្ដាលសម្រេចនៅភ្នំពេញ ហើយសម្រេច១០០ភាគរយ យើងបញ្ជូនទៅខេត្តសៀមរាបខ្លះ យើងទុកនៅភ្នំពេញខ្លះ»។
ចាប់ផ្ដើមពីការប្រឹងប្រែងកែច្នៃទឹកដោះគោត្រឹម៥លីត្រ លោកបានឱ្យដឹងថា៖
«ឥឡូវនេះវាចូលទៅក្នុងកម្រិត ១ខែ ប្រហែលជាចូល៤តោន ៥តោន ទាំងយ៉ាអួរ ទាំងឈីសតែខ្ញុំនៅតែគិតថាខ្លួនឯងអត់ទាន់អស់សមត្ថភាពនៅឡើយទេ ខ្ញុំចង់ធ្វើអ្វីបន្តទៀត»។
ប៉ុន្តែអ្វីដែលនៅតែជាបញ្ហាប្រឈមរបស់លោកគឺតម្លៃវត្ថុធាតុដើម ការប្រកួតប្រជែងលើទីផ្សារទំនិញនាំចូល និងការវេចខ្ចប់។ លោកថា៖
«យើងទម្លាក់តម្លៃមិនបានដោយមូលហេតុត្រង់ថា វត្ថុធាតុដើមយើងនៅមានកម្រិតនៅតម្លៃខ្ពស់។ មួយទៀតអតិថិជនអត់ទាន់បានដឹងពីអ្វីដែលយើងធ្វើបាននៅមានចំនួនតិច»។
លោក វុទ្ធី ចង់ឱ្យការផលិតយ៉ាអួរ និងឈីសកាន់តែទូលំទូលាយនៅប្រទេសកម្ពុជា ហើយលោកក៏បាននឹងកំពុងបន្តចែករំលែកជំនាញធ្វើយ៉ាអួរ និងឈីសនេះ ទៅតាមអង្គការ និងសាលាបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈនានាផងដែរ។
លោកនិយាយថា៖
«អត់ចង់បានអ្វីក្រៅពីចង់ឃើញផលិតផលស្នាដៃកូនខ្មែរ ដែលបង្កើតfromage លើទឹកដីខ្មែរនេះសូមឱ្យវាស្ថិតស្ថេរជានិរន្តរ៍។ អ្វីដែលខ្ញុំចង់បាន ចង់ឱ្យវារីកស្គុសស្គាយនៅលើទីផ្សារហ្នឹងឯង»៕
ភ្នំពេញៈ បញ្ឈរម៉ូតូលើចិញ្ចើមផ្លូវក្បែររបងសាលា យុវតី២នាក់ កំពុងព្យួរវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ឃ្យូតៗធ្វើឡើងពីអំបោះចាក់ដោយដៃ រណេងរណោងជុំវិញម៉ូតូ អាជីវកម្មថ្មីថ្មោងបែបចល័តនេះ កំពុងទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ និងអន្ទងចិត្តសិស្សានុសិស្ស និងអ្នកដំណើរតាមផ្លូវឱ្យចូលមកទស្សនា និងជាវយ៉ាងច្រើន។
កញ្ញា ថេង ដាលីន មានឈ្មោះហៅក្រៅថា Nom Pang បានប្រាប់សារព័ត៌មានSR Digital ឱ្យដឹងថា ផលិតផលដែលចាក់ចេញពីអំបោះនេះ ជាភាសាអង់គ្លេសឈ្មោះថា Crochet ដែលមានដូចជា កាបូប អាវ តុក្កតា ផ្កា បន្តោងសោរ និងផលិតផលជាច្រើនទៀត។
ដំណើរការអាជីវកម្មនាពាក់កណ្តាលខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ យុវតីវ័យ២៥ ឆ្នាំរូបនេះ និយាយទាំងទឹក មុខញញឹមដូច្នេះថា៖ «ពេលលក់ថ្ងៃដំបូង ទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ជាខ្លាំងមានអ្នកមកថតរូបទៅបង្ហោះច្រើន ហើយអីដែលឱ្យខ្ញុំរំភើបចិត្តនឹកស្មានមិនដល់នោះ គឺនៅថ្ងៃទីពីរដោយសាររូបថតដែលបង្ហោះថ្ងៃមុនលើ Facebook និងTikTok វាផ្ទុះខ្លាំងម៉ង»។
អង្គុយចាក់បណ្តើរ និយាយបណ្តើរ ម្ចាស់អាជីវកម្មបែបចល័តរូបនេះ បានរំឭកពីការរៀនចាក់អំបោះ ដោយដៃថា៖ «ថ្ងៃមួយខ្ញុំទៅលេងផ្ទះបងស្រី ពេលហ្នឹងគាត់យកអំបោះ និងម្ជុលឱ្យខ្ញុំ ហើយខ្ញុំក៏បើក យូធូប (youtube) មើល និងរៀនចាក់លេង។ ខ្ញុំចាក់ដំបូងគឺផ្កា បន្ទាប់ពីរៀនបានប្រហែលមួយអាទិត្យ ខ្ញុំទទួលកុម៉្មង់ចាក់អាវឱ្យគេបានមួយបែបនេះ ហើយបាននាំឱ្យខ្ញុំមានចិត្តចង់បើកលក់វត្ថុនេះ»។
បើទោះបីជាអាជីវកម្មថ្មីថ្មោងក៏ដោយ ប៉ុន្តែយុវតីម្ចាស់អាជីវកម្មទាំង២នាក់ ទទួលបានការគាំទ្រខ្លាំង ដោយមានទាំងការមកជាវដល់ទីតាំង និងការកុម្ម៉ង់តាមអនឡាញយ៉ាងច្រើន រហូតពេលខ្លះពួកគេ ធ្វើជូនភ្ញៀវសឹងមិនទាន់ និងពុំមានផលិតផលលក់ថែមទៀតផង។
មានទីតាំងនៅខាងមុខរបងសាលាសន្ធរម៉ុក ម៉ូតូចល័តតាំងលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ចាក់ដោយដៃនេះ បើកលក់ចាប់ម៉ោង ២:០០ រសៀល រហូតទៅដល់ម៉ោង ៦:០០ល្ងាច។ ដាលីនរៀបរាប់ថា វត្ថុនីមួយៗត្រូវចំណាយរយៈពេលចាក់ចន្លោះពី ៣០នាទី ទៅ១ម៉ោង ទើបរួចរាល់ ចំណែកតម្លៃមានទៅតាមផលិតផលដូចជា ផ្កាតម្លៃ ៣ដុល្លារ បាច់ផ្កាតម្លៃ ៦ ដុល្លារ បណ្តោងសោ តម្លៃ២ដុល្លារ និងកាបូបតម្លៃ ៦ ដុល្លារ។
ទាក់ទងនឹងការប្រើប្រាស់ម៉ូតូសម្រាប់តាំងលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍នេះ កញ្ញា ដាលីន បានពន្យល់ពីមូល ហេតុថា ដោយមើលឃើញពីអាជីវកម្មលក់កាហ្វេអាចចល័តលក់តាមម៉ូតូបាន ដូចនេះកញ្ញាក៏មាន គំនិតលក់ផលិតផលរបស់ខ្លួននៅលើម៉ូតូដូចគ្នា ម៉្យាងវាមានលក្ខណៈងាយស្រួល ក្នុងការទុកដាក់មិនត្រូវការដាក់តុតាំងលក់ និងមិនត្រូវការទីតាំងធំ។
មុនទទួលបានភាពជោគជ័យដូចពេលនេះ ដាលីនបានបញ្ជាក់ថា៖ «មានពាក្យមិនសមរម្យជាច្រើន មកលើខ្ញុំដែរ ដូចជាពាក្យថាមិនចេះខ្មាសគេទេ ឬម៉េចបានមកលក់អីវ៉ាន់នៅតាមដងផ្លូវអ៊ីចឹង។ ប៉ុន្តែពាក្យទាំងនេះមិនបានសម្លាប់ក្តីស្រមៃរបស់ខ្ញុំឡើយ ព្រោះមានម៉ាក់ប៉ា និងបងប្អូនបានជំរុញ លើកទឹកចិត្តរហូតមក»។
ទន្ទឹមនឹងនេះ សម្រាប់អ្នកចង់បើកអាជីវកម្មថ្មីៗដាលីន លើកទឹកចិត្តថា៖ «សូមបងប្អូនទាំងអស់ ដែលមានក្ដីស្រមៃចង់បើកអាជីវកម្មឬចង់ធ្វើអ្វីមួយ សូមបងប្អូនទាំងអស់គ្នាធ្វើតាមក្ដីស្រមៃរបស់ខ្លួនចុះ កុំបោះបង់ឱ្យសោះ»។
ទៅថ្ងៃខាងមុខ ម្ចាស់អាជីវកម្មវ័យក្មេងទាំង២នាក់ ក៏មានបំណងពង្រីកអាជីវកម្មផងដែរ ដោយនឹង បើកហាងដើម្បីលក់ផលិតផលផង និងទទួលបង្រៀនសិស្សផង ត្បិតអំបោះចាក់ដោយដៃនេះ អាចផលិតបានជាសម្ភារៈជាច្រើន និងមានទីផ្សារលក់ផងដែរ៕
សៀមរាបៈ អ្នកស្រី អ៊ុន សុផារី គឺជាសហគ្រិនស្ត្រីមួយរូប ដែលបានខិតខំសិក្សាស្រាវជ្រាវដោយខ្លួនឯងរហូតអាចបំប្លែងរុក្ខជាតិទៅជាផលិតផលជាច្រើនប្រភេទ ដូចជា ប្រេងរឹត តែស្លឹកគ្រៃ ប្រេងស្លឹកគ្រៃ និងស្រាជីនរុក្ខជាតិជាដើម។
អ្នកស្រីបានឱ្យដឹងថា តែស្លឹកគ្រៃផលិតឡើងពីស្លឹកគ្រៃ ខ្ញី រមៀត ផ្កា ដែលមាន៣ រសជាតិ ដោយប្រភេទទីមួយ សម្រាប់ជួយប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ និងប្រភេទទី២ សម្រាប់ជួយដល់សរសៃប្រសាទ (ជំនួយដំណេក) និងទី៣ លាយផ្កាឡាវេនឌ័រពីបារាំង សម្រាប់ជួយដល់សរសៃឈាម។
ក្រៅពីតែស្លឹកគ្រៃ ក៏មានផលិតផលប្រេងលាបរឹតប្រេងម៉ាស្សា និងថ្នាំបាញ់មូស ហើយអ្នកស្រីក៏កំពុងតែផលិតប្រេងកូឡាស្លឹកគ្រៃ សម្រាប់លាបកុំឱ្យមូសខាំ និងសត្វទិចផងដែរ។
ជាមួយគ្នានេះ ផលិតផលថ្មីគឺស្រាជីន ក៏កំពុងដាក់លក់នៅលើទីផ្សារដែរ ដែល១ដបមានចំណុះកន្លះលីត្រ ផលិតឡើងពីម្រះព្រៅ រមៀត ខ្ញី ខ្ញីព្រៃ ក្រវាញ ម្រេចជាដើម និងគ្រឿងផ្សំតិចតួច ដែលការផលិតស្រដៀងទៅនឹងការបិតស្រាអង្ករ ដោយត្រូវត្រាំគ្រឿងផ្សំចំនួន២ សប្ដាហ៍ និងបិតទៅតាមមុខនីមួយៗ ទើបលាយចូលគ្នា និងបិតម្ដងទៀត។
មានដីចម្ការក្បែរជើងភ្នំគូលែន អ្នកស្រី សុផារីបញ្ជាក់ថា ដំណាំនៅក្នុងចម្ការរបស់អ្នកស្រី សុទ្ធសឹងជាដំណាំមិនប្រើសារធាតុជាតិគីមី ដូចជា ដើមស្លឹកគ្រៃ រមៀត ខ្ញីក្រូច និងម្រះព្រៅជាដើម។ មិនតែប៉ុណ្ណោះទាក់ទងនឹងដំណើរការផលិត រាប់ចាប់តាំងពីការដាំដុះ ប្រមូលផល ហាន់ រហូតដល់បិតជាផលិតផល គឺសិប្បកម្មអ្នកស្រី ធ្វើដោយដៃទាំងអស់ និងមានអាជ្ញាប័ណ្ណពាណិជ្ជកម្មត្រឹមត្រូវ។
លើសពីនេះ សហគ្រិនស្ដ្រីរូបនេះ មិនត្រឹមតែជាអ្នកបង្កើតរបរអាជីវកម្មប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែអ្នកស្រី ក៏ជាអ្នករកទីផ្សារ និងលក់ផលិតផលដោយខ្លួនឯងផងដែរ។
ប្រេងស្លឹកគ្រៃសម្រាប់លាបរឹតមានតម្លៃ ១ លីត្រជាង ១០០ ដុល្លារ គឺមានការពេញនិយមណាស់ ជាពិសេសអតិថិជនវ័យចំណាស់ សម្រាប់បំបាត់អាការឈឺដៃឈឺជើង។ ចំពោះស្រាជីន អ្នកស្រីបោះដុំនៅក្រុងសៀមរាប និងរាជធានីភ្នំពេញដូចជា ម៉ាត ហាងស្រា និងផ្សារទំនើបអ៊ីអន។ ដូចគ្នាដែរ ផលិតផលតែវិញ ក៏ត្រូវបានអ្នកស្រីបោះដុំទៅតាមហាង ដែលពួកគេនឹងលក់រាយបន្ដសម្រាប់អ្នកនិយមផលិតផលក្នុងស្រុក។
អ្នកស្រីឱ្យដឹងថា ស្រាជីន ១ ដបកន្លះលីត្រ មានតម្លៃលក់រាយ ២២,៥០ ដុល្លារ ចំណែកតែ ៣ប្រភេទមានតម្លៃ ២ ម៉ឺនរៀល ដោយ ១កញ្ចប់មានទម្ងន់ ៥០ ក្រាម។ ទន្ទឹមនឹងនេះ អ្នកស្រី ក៏មានគម្រោងស្វាគមន៍ភ្ញៀវមកទស្សនាកសិដ្ឋានរបស់អ្នកស្រី ក៏ដូចជាសម្រាប់ដំណើរទេសចរណ៍ភ្លក្សភេសជ្ជៈ និងការស្នាក់នៅកសិដ្ឋាន រួមជាមួយនឹងសកម្មភាពដើរលេងនៅភ្នំគូលែនផងដែរ៕