កំពង់ឆ្នាំង: ការពេញនិយមទទួលទានជ្រូកកណ្ដុរនៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយបានធ្វើឱ្យសត្វចិញ្ចឹមនេះមានទីផ្សារល្អ និងបង្កើនឱកាសរកប្រាក់ចំណូលរហូតមានកសិករមួយចំនួនបានប្ដូរពីការចិញ្ចឹមជ្រូកទូទៅមកចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរវិញ។
ទោះជាមានការចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរច្រើនពីសំណាក់កសិករប៉ុន្តែទីផ្សារសត្វចិញ្ចឹមយកសាច់មួយនេះនៅតែទូលំទូលាយសម្រាប់កសិករជាច្រើនទៀតក្នុងការស្វែងរកចំណូល។
ក្នុងចំណោមនោះលោក សម ភារម្យ បានចំណាយពេល ២ឆ្នាំមកហើយក្នុងការចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរដោយលោកអះអាងថា វាងាយស្រួលចិញ្ចឹម មើលថែ ធន់នឹងជំងឺ មានទីផ្សារល្អនិងតម្លៃខ្ពស់ជាងជ្រូកស្រុកទូទៅ។
ម្ចាស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុររូបនេះបានប្រាប់ SR News ថា៖ «ខ្ញុំមើលឃើញទីផ្សារមានតម្រូវការច្រើននិងងាយស្រួលចិញ្ចឹម ដោយយើងអាចប្រលែងនៅទីធ្លាក្រោយផ្ទះបាន ដោយដាំបន្លែត្រកួន ជីក ស្រះ ព័ទ្ធរបង ដើម្បីជាជម្រកដលើជ្រូកកណ្ដុរ»។
លើសពីចិញ្ចឹមសត្វដើម្បីប្រាក់ចំណូលលោក ភារម្យ ថាការមើលថែសត្វក៏ជាសកម្មភាពដែលលោកចូលចិត្តធ្វើផងដែរ។
លោកថា៖«ណាមួយវាជាចំណង់ចំណូលចិត្ដនៃការចិញ្ចឹមសត្វទៀតនោះទើបខ្ញុំចាប់ផ្ដើមចិញ្ចឹមតែម្ដងព្រោះវាអាចជួយកាត់បន្ថយភាពតានតឹងពីការងារ ដោយការដាក់ ត្រកួនឲ្យជ្រួកស៊ីថែទាំវា»។
លោកបានចាប់ផ្ដើមការចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរដំបូងដោយចំណាយដើមទន់ប្រមាណ ១៥០០ដុល្លារទៅលើការដាក់មេជ្រូកចិញ្ចឹមចំនួន ៥ក្បាលប៉ុណ្ណោះដើម្បីយកកូនសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់នៅលើទីផ្សារ និងទុកបន្តពូជថែមទៀត។
យោងតាម»សៀវភៅផលិតកម្មជ្រូកពូជ»ការជ្រើសរើសពូជ របស់អង្គការ ហេហ្វឺកម្ពុជា បោះពុម្ពឆ្នាំ ២០០៧ជ្រូកកណ្ដុរជាប្រភេទពូជក្នុងស្រុក និងពូជអាស៊ីសុទ្ធសាធ។វាមានក្បាលស្រួចដូចក្បាលកណ្តុរ មានច្រមុះត្រង់ត្រចៀកត្រង់តូចបញ្ឈររាងស្រួច ខ្លួនខ្លីក្រាស់ ខ្នងអែន ពោះកិតដីមិនសូវមានរោម សម្បុរប្រែប្រួលពីខ្មៅប្រផេះ។ជ្រូកកណ្ដុរជាពូជដែលមានការលូតលាស់យឺត តែធន់នឹងជំងឺ។
ជាមួយបទពិសោធន៍ក្នុងការចិញ្ចឹមជ្រូកស្រុកដោយត្រូវការចំណាយថវិកាច្រើនលើការមើលថែទាំងការចាក់វ៉ាក់សាំងនិងការឲ្យចំណីឲ្យបានដិតដល់នោះ កសិករ សម ភារម្យ បានអះអាងថាការចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរមិនសូវពិបាកមើលថែនោះទេ។
លោកបានលើកហេតុផលថា៖ «វាងាយស្រួលជាងការចិញ្ចឹមជ្រូកស្រុកច្រើនណាស់ដោយជ្រូកកណ្ដុរ ជាសត្វដែលស៊ីត្រកួន និងមើមឈើ ជាអាហារហើយធន់នឹងអាកាសធាតុ»។
យ៉ាងណាមិញលោកក៏បានរៀបរាប់ពីចំណុចដែលត្រូវយល់ដឹងនិងប្រុងប្រយ័ត្នសម្រាប់អ្នកចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរផងដែរ។
លោកបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖«ផលវិបាកនៃការចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរគឺកុំឲ្យគេចូលក្នុងទ្រុងផ្ដេសផ្ដាស ព្រោះវាអាចបង្ករោគឆ្លងបានតែបើចូលត្រូវបាញ់ថ្នាំសម្លាប់មេរោគជាមុនសិន»។
យោងតាម «សៀវភៅផលិតកម្មជ្រូកពូជ» ជ្រូកកណ្ដុរអាចមានទម្ងន់រហូតដល់ ៦០គីឡូក្រាមក្នុងអាយុ១២ខែ។ មេជ្រូកអាចបង្កាត់បាននៅអាយុ ១០ខែដោយរយៈពេលផើមជាមធ្យម ១១៣ថ្ងៃ។
តាមបទពិសោធន៍របស់លោកភារម្យ ការថែទាំត្រូវបានចែកចេញជាពីរគឺ៖ ទី ១សម្រាប់ជ្រូកទម្ងន់ចាប់ពី ១០គីឡូក្រាមយើងអាចប្រលែងឲ្យវាដើរស៊ីចំណីបានហើយ ព្រោះវាផុតពីជំងឺរាករូសហើយ។ ទី២ ជ្រូកទម្ងន់ចាប់ពី២៥ គីឡូក្រាមឡើងទៅ គឺជាពេលវាត្រូវបង្កាត់ពូជហើយយើងត្រូវបំបែកជ្រូកពពោះចេញពីហ្វូង ដើម្បីការពារកុំឲ្យវារលូតកូន។ក្នុងមេជ្រូក ១ ក្បាលអាចកើតកូនបានចន្លោះពី ៨ ទៅ ១០ ក្បាល។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា៖«កូនជ្រូកទើបនឹងកើតត្រូវឲ្យវាស៊ីចំណី ៣០ថ្ងៃសិនដើម្បីឲ្យវាឆាប់ធំ និងមានទម្ងន់ចាប់ពី ១០គីឡូក្រាមឡើងទៅអាចប្រលែងកូនជ្រូក ក្នុងទ្រុង ឬទីធ្លាក្រោយផ្ទះបានហើយ។
ក្នុងមួយខែលោកអាចលក់កូនជ្រូកបានចន្លោះពី ១០ ទៅ ១៥ ក្បាល។ ការលក់ជ្រូកកណ្ដុរនៅលើទីផ្សារគឺមានតម្លៃខុសៗគ្នាទៅតាមទម្ងន់ និងឈ្មួញអ្នកទិញ។
ជ្រូកកណ្ដុរសាច់ដែលចិញ្ចឹមដោយកសិករវ័យ ៤៥ឆ្នាំរូបនេះ មានទីផ្សារល្អ ដោយលោកអាចលក់បាន ១ក្បាលក្នុងតម្លៃ២៣ម៉ឺនរៀល សម្រាប់ទម្ងន់ ៨គីឡូក្រាម តម្លៃ ២៥ម៉ឺនរៀល សម្រាប់ទម្ងន់១០គីឡូក្រាម និងតម្លៃ ២៨ម៉ឺន រៀល សម្រាប់ទម្ងន់ ១២គីឡូក្រាម។
ជាមួយនឹងជោគជ័យក្នុងការចិញ្ចឹមសត្វជ្រូកកណ្ដុរលោក ភារម្យក៏បានបង្ហាញពីបំណងចែករំលែកបច្ចេកទេសនៃការចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរនេះទៅដល់អ្នកដែលចង់សាកល្បងចិញ្ចឹមសត្វដែលកំពុងពេញនិយមទទួលទាននិងមានទីផ្សារល្អមួយនេះ ព្រោះវាជាមុខរបរទទួលបានប្រាក់កម្រៃល្អប្រសើរនិងអាចដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារបានមួយកម្រិត។
កសិករចិញ្ចឹមជ្រូកកណ្ដុរលោក សំ ភារម្យ មានទីលំនៅក្នុងស្រុករលាប្អៀរ ខេត្ត កំពង់ឆ្នាំង ឬទាក់ទងតាមគេហទំព័រហ្វេសប៊ុកៈ កសិដ្ឋានជ្រូកព្រៃ-ជ្រូកកណ្តុល KHWild pig farm និង លេខទូរស័ព្ទ៖ ០៧១ ៩៣២៧ ៣០០៕
កំពង់ធំ : ស្ត្រីកសិករនៅកំពង់ធំម្នាក់បានកែប្រែជីវភាពឱ្យប្រសើរឡើងក្រោយពីសិក្សាដឹងថាសត្វក្រួចងាយស្រួលចិញ្ចឹម ហើយថែមទាំងមានទីផ្សារល្អ។
ធ្លាប់ជាអ្នកចិញ្ចឹមមាន់ អ្នកស្រី ឡុងស្រីរ៉ា មានបទពិសោធន៍និងបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមមាន់ជាច្រើនឆ្នាំ មកហើយ។ កាលណោះអ្នកស្រីត្រូវការចំណាយថវិកាច្រើនលើការផ្តល់ចំណីឲ្យសត្វមាន់ បានគ្រប់គ្រាន់ការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារ និងការមើលថែទាំវាឱ្យបានដិតដល់។ ដោយពុំសូវទទួលបានប្រាក់ចំណេញ ទើបនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៨អ្នកស្រីបានងាកមកចិញ្ចឹមសត្វ ក្រួចសាកល្បងវិញ។
កសិករស្រីរ៉ាបានប្រាប់ SR News ថា៖ «ក្រួចងាយស្រួលចិញ្ចឹមជាងមាន់ព្រោះវាទាមទាររយៈពេលខ្លីក្នុងការចិញ្ចឹម និងប្រមូលផលសាច់លក់បានលឿន»។
ដំណាក់ការដំបូង អ្នកស្រីបានចំណាយដើមទុនប្រមាណ ១៥ម៉ឺនរៀលលើការភ្ញាស់ ពងក្រួច ២០០គ្រាប់ និងចំណី។ ពងក្រួចដែលភ្ញាស់បានកូនប្រមាណ ១០០ក្បាល ហើយអ្នកស្រីបានប្រើទ្រុងមាន់ដែលមានស្រាប់សម្រាប់ចិញ្ចឹមក្រួចបន្ត។
ចំណាយរយៈពេលប្រមាណ ២៥ថ្ងៃទៅ ៣៥ថ្ងៃនៃការចិញ្ចឹមក្រួចអ្នកស្រីអាចប្រមូលផលសាច់ និងពងក្រួចបានជាច្រើនសម្រាប់លក់ និងភ្ញាស់បន្តពូជ។
ដោយសត្វស្លាបមួយប្រភេទនេះមានរសជាតិឆ្ងាញ់ចិញ្ចឹមឆាប់ទទួលបានផល និងមានទីផ្សារល្អកសិករ ស្រីរ៉ា បានបន្តចិញ្ចឹមក្រួចអស់រយៈពេល ៦ឆ្នាំ ជាមួយការទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ឆ្លើយតបទៅនឹងទីផ្សារ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថាក្រៅពីចំណាយលើចំណីក្រួច អ្នកស្រីក៏ត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងឱ្យពួកវាដូចមាន់ដែរ។
អ្នកស្រី ស្រីរ៉ា បានរៀបរាប់ថា៖ «ការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺអាសន្នរោគចំពោះក្រួចដែលយើងទុកសម្រាប់ធ្វើជាមេបាយើងត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងរាល់៦ខែម្ដងហើយសម្រាប់កូនក្រួចសាច់យើងត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងរាល់ ១៥ថ្ងៃម្ដងនិងចំពោះរដូវភ្លៀងគឺយើងត្រូវប្រើថ្នាំការពារជំងឺ រាកស រាកខៀវ និងផ្ដាសសាយហើយសម្រាប់ខែក្ដៅវិញយើងប្រើថ្នាំប៉ារ៉ាលាយជាមួយនិងវីតាមីនស៊ី ដាក់លាយជាមួយចំណីឲ្យវាស៊ី ដើម្បីកាត់បន្ថយស្ត្រេស ហើយការលាយចំណីវិញ ចំណី ១តោន ត្រូវលាយជាមួយ វីតាមីន ១គីឡូក្រាម»។
ក្រៅពីចិញ្ចឹមក្រួចយកសាច់ អ្នកស្រីស្រីរ៉ា ក៏ចិញ្ចឹមក្រួចធ្វើជាមេបា សម្រាប់យកពង និងភ្ញាស់កូនដើម្បីផ្គត់ផ្គងទីផ្សារផងដែរ។
ចំពោះទីផ្សារលក់កូនក្រួចវិញ អ្នកស្រីលក់ចាប់ពីអាយុ ៣ថ្ងៃក្នុង ១ក្បាល តម្លៃ ៨០០រៀល អាយុ ៥ថ្ងៃ ១ក្បាល តម្លៃ ១០០០រៀលអាយុ ៧ថ្ងៃ ១ក្បាលតម្លៃ ១២០០រៀល និង ១០ថ្ងៃ ១ក្បាលតម្លៃ ១៥០០រៀល។ ក្រួចសាច់ក្នុងមួយក្បាលតម្លៃចន្លោះប្រមាណពី ២៨០០រៀលទៅ ៣៥០០រៀល។
អ្នកស្រីស្រីរ៉ាបានបញ្ចាក់ថា៖ «ក្រួចរបស់ខ្ញុំមានទីផ្សារល្អហើយខ្ញុំក៏មិនដឹងថាអ្នកដទៃ គាត់ចិញ្ចឹមនិងរកទីផ្សារ យ៉ាងម៉េចទេទើបមិនមានទីផ្សារ ហើយឈប់ចិញ្ចឹមនោះ ខ្ញុំលក់ក្រួចគិតជាវគ្គ រាល់៥ថ្ងៃម្ដង ចាប់ ពី ១០០០ក្បាល ទៅ ១៥០០ក្បាលចំពោះការប្រមូលផលពងវិញក្នុងមួយថ្ងៃប្រមាណ ៤៥០ គ្រាប់ សម្រាប់មេបា ៦០០ក្បាល»។
ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងការប្រមូលផលនេះ កសិករវ័យ ៣៣ឆ្នាំរូបនេះបានប្រាប់ថាចាប់ពីខែធ្នូ រហូតដល់ ខែមីនា ក៏មានការផ្ទុះជំងឺអាសន្នរោគដែលធ្វើឲ្យក្រួចងាប់ក្នុងរយៈពេលខ្លីផងដែរ។
ផលវិបាកមួយទៀតគឺឈ្មួញតែងតែបន្ទាបតម្លៃដោយប្រៀបធៀបក្រួចសាច់ក្នុងស្រុកជាមួយនឹងក្រួចនាំចូលក្នុងតម្លៃប្រហែល ២៥០០រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុង ១ក្បាល ដែលជាតម្លៃមិនចំណេញទេ។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «តម្លៃក្រួចដែលអាចចំណេញបានគឺចាប់ពីតម្លៃ ២៨០០រៀលឡើងទៅ ក្នុង ១ក្បាល»។
ការចិញ្ចឹមក្រួចគឺជារបបគោលមួយនៅក្នុងគ្រួសាររបស់អ្នកស្រីក្រៅពីចិញ្ចឹមមាន់ ទា និងក្ងាន ដែលធ្វើឲ្យជីវភាពរបស់អ្នកស្រីបានប្រសើរឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃទាំងការចាយវាយ ការបង់ថ្លៃសាលាកូន លទ្ធភាពបង់ផ្ដាច់ធនាគារនិងការសាងសង់ផ្ទះបានមួយខ្នងយ៉ាងសមរម្យសម្រាប់ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។
ជាមួយជោគជ័យក្នុងការចិញ្ចឹមសត្វក្រួចកសិករ ស្រីរ៉ា ក៏បានផ្ដាំទៅអ្នកចិញ្ចឹមសត្វក្រួចទាំងឡាយថា៖ «កុំឲ្យស៊ីចំណីផ្ដេសផ្ដាសក្រៅពីចំណីប្រចាំថ្ងៃនិងមិនត្រូវលាយចំណីជាមួយកន្ទួកឬក៏ប្តូរចំណីនោះទេ ព្រោះវាបណ្ដាលឲ្យក្រួចអាក់ពង»។
អ្នកស្រីក៏រីករាយនឹងចែករំលែកពីបច្ចេកទេសនៃការចិញ្ចឹមក្រួចនេះទៅដល់អ្នកដែលចង់សាកល្បងចិញ្ចឹមវាដែរ ព្រោះមុខរបរមួយនេះអាចទទួលបានប្រាក់កម្រៃល្អ និងងអាចដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារឱ្យប្រសើរឡើង។
កសិករចិញ្ចឹមក្រួច អ្នកស្រី ឡុង ស្រីរ៉ាមានទីលំនៅក្នុងភូមិត្រពាំងស្វាយ ឃុំបល្ល័ង្ក ស្រុកបារាយណ៍ ខេត្តកំពង់ធំ។ទំនាក់ទំនងអ្នកស្រីតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ Veasna Oun Ra II និងលេខទូរស័ព្ទ ០៧៨ ៥០០ ៨០៧៕
បាត់ដំបង: កើតចេញពីភាពច្នៃប្រឌិតគួបផ្សំបទពិសោធន៍ជាច្រើនឆ្នាំ អ្នកស្រី ម៉ៅ សុធា ជាសិប្បករផលិតប្រហុកអង្ក្រងដ៏មានរសជាតិឈ្ងុយឆ្ងាញ់និងកំពុងត្រូវបានដាក់លក់លើទីផ្សារ ជាមួយអ្នកគាំទ្រយ៉ាងច្រើនសន្ធឹក។
ប្រមាណជា៥ឆ្នាំមុន អ្នកស្រីសុធា គ្រាន់តែជាអាជីករលក់ប្រហុក ដែលត្រូវបានអតិថិជនទទួលស្គាល់ស្នាដៃឆ្ងាញ់និងស្នើឱ្យអ្នកស្រីសាកល្បងធ្វើប្រហុកអង្ក្រង។
សិប្បករលក់ប្រហុករូបនេះបានប្រាប់ SR News ថា៖ «ដំបូងឡើយ ខ្ញុំលក់ប្រហុកធម្មតាទេ តែដោយសារមានម៉ូយខ្លះគាត់ចង់ឲ្យខ្ញុំកែច្នៃប្រហុកលាយជាមួយអង្ក្រងដោយឃើញថាប្រហុករបស់ខ្ញុំមានរសជាតិឆ្ងាញ់ និងអង្ក្រងក៏សម្បូរនៅលើទីផ្សារទៀតនោះទើបពួកគាត់ចង់ឲ្យខ្ញុំកែច្នៃធ្វើជាប្រហុក អង្ក្រងនេះឡើង»។
ដំណើរការធ្វើប្រហុកអង្ក្រងរបស់អ្នកស្រីត្រូវបានចាប់ផ្ដើមពីបរិមាណតិចតួចជាការសាកល្បងរហូតឈានដល់ចំនួនច្រើនតាមតម្រូវការរបស់ភ្ញៀវ។
អ្នកស្រី សុធាបានរៀបរាប់ថា៖ «ណាមួយយើងគិតថាអង្ក្រង គឺយើងអាចយកមកឆា ឬក៏ម្ជូរអីទេ ទើបខ្ញុំសាកល្បងយកអង្ក្រង មកច្នៃធ្វើជាប្រហុកលមើល ត្រឹមតែ២ ទៅ៣គីឡូក្រាម ប៉ុណ្ណោះតែធ្វើយូរៗទៅវា មានរសជាតិ ឆ្ងាញ់ធ្វើឲ្យភ្ញៀវកុម្ម៉ង់កាន់តែច្រើនទៅច្រើនទៅៗ»។
ការផលិតប្រហុកអង្ក្រងនេះត្រូវឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលសម្អាតជាច្រើនដងនិងចម្អិនឱ្យបានត្រឹមត្រូវទើបអាចរក្សាទុកបានយូរ។
សិប្បករធ្វើប្រហុកអង្ក្រងវ័យ ៣៧ឆ្នាំរូបនេះបានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «យើងត្រូវយក អង្ក្រងមករើសកម្ទេចស្លឹកឈើនិងសត្វល្អិតផ្សេងៗចេញឲ្យស្អាតរួច យកវាទៅលាងទឹកឲ្យអស់ជាតិជូរ ហើយកទៅស្រុះទឹកក្តៅឲ្យឆ្អិតល្អដើម្បីរក្សាទុកបានយូរ។ បន្ទាប់មក យើងយកអង្ក្រងទៅចិញ្ច្រាំជាមួយនិងប្រហុកត្រីរ៉ស់ដោយផ្សំគ្រឿងដូចជា ខ្ទឹមស ម្ទេស ស្លឹកគ្រៃ ស្លឹកក្រូចសើច ស្ករ អំបិល និងប៊ីចេង។
ដំណាក់កាលដែលលំបាកនិងទាមទារការអំណត់ច្រើននោះ ត្រូវបានអ្នកស្រី សុធា បញ្ជាក់ថា ជាការរើសកម្ទេចកម្ទីស្លឹកឈើចេញពីអង្ក្រងតែប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវការប្រើរយៈពេលយូរព្រោះអង្ក្រងតូចៗ។
ប្រហុកអង្ក្រងរបស់អ្នកស្រីមានតម្លៃ ២៥០០០រៀល ក្នុងមួយគីឡូក្រាម។ ក្នុងមួយថ្ងៃ អ្នកស្រីអាចផលិតបានជាប្រមាណ ១០០គីឡូក្រាមដោយបច្ចុប្បន្នមានដាក់លក់នៅខេត្តបាត់ដំបង កំពង់សោម សៀមរាប និង ភ្នំពេញ។
ភ្ញៀវដែលទិញប្រហុកអង្ក្រងយកទៅទទួលទានភាគច្រើនតែងតែសរសើរប្រហុកអង្ក្រងនេះថាឆ្ងាញ់។ លើសពីរសជាតិប្រហុកអង្ក្រងក៏ត្រូវបានសិប្បករផលិតដោយមានអនាម័យល្អទាំងការទុកដាក់ និងវេចខ្ចប់នៅក្នុងក្រឡជ័រ។
យោងតាមអ្នកស្រី សុធា ប្រហុកអង្ក្រងអាចរក្សាទុកក្នុងទូទឹកកក បានប្រហែលជា ១ឆ្នាំ។
សម្រាប់អ្នកដែលមមាញឹកពុំសូវមានពេលចូលចង្ក្រានប្រហុកអង្ក្រងនេះអាចទិញយកទៅទទួលបានភ្លាមៗ តែម្ដង ដោយមិនចាំបាច់ចំហុយ។ ប្រហុកអង្ក្រងអាចទទួលទានផ្ទាល់ជាមួយបាយ ផ្ទាប់បន្លែអន្លក់ សាច់ជ្រូកអាំង ឬក៏អាចយកទៅលាយធ្វើជាទឹកប្រហុកផងដែរ។
ក្រៅពីប្រហុកអង្ក្រងអ្នកស្រី សុធា ក៏មានធ្វើប្រហុកក្រសាំង បុកកន្ទុយហេះ ត្រីប្រឡាក់ និងផលិតផលខ្មែរជាច្រើនទៀត។
សិប្បកម្មប្រហុកអង្ក្រងអ្នកស្រី ម៉ៅ សុធា មានទីលំនៅក្នុងភូមិ ភូមិនរា ឃុំនរា២ ស្រុក សង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង។ ទំនាក់ទំនងតាមគេហទំព័រហ្វេសប៊ុកៈ Sothea Bunhong និង លេខទូរស័ព្ទ ០៨៧ ៨២០ ១០៧ និង ០៧១ ៣៨១ ១១៧ ៕
កំពង់ឆ្នាំង:អន្ទង់ជាវារីសត្វមួយប្រភេទដែលងាយស្រួលចិញ្ចឹម និងមានទីផ្សារល្អ ធ្វើឱ្យការចិញ្ចឹមវាត្រូវបានចាត់ទុកជាមុខរបរបន្ថែមប្រាក់ចំណូលដល់ក្រុមគ្រួសារតាមស្រុកស្រែចម្ការ។
យោងតាមសៀវភៅបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមអន្ទង់រៀបចំដោយនាយកដ្ឋានផ្សព្វផ្សាយកសិកម្ម រុក្ខប្រមាញ់ និងនេសាទសហការជាមួយនាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍វារីប្បកម្មនៃរដ្ឋបាលជលផល ចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ អន្ទង់ជាវារីសត្វមួយប្រភេទដែលត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងហើយមានតម្លៃសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់លើទីផ្សារទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស។
ដោយសម្លឹងឃើញទីផ្សារអន្ទង់ល្អ ហើយមិនសូវមានអ្នកចិញ្ចឹមលោក រីសារិត ក៏បានចាប់ផ្ដើមចាប់យកឱកាសនេះដើម្បីបន្ថែមចំណូលគ្រួសារ។
កសិកររូបនេះបានប្រាប់ SR News ថា៖ «ទើបខ្ញុំចាប់ផ្ដើមចិញ្ចឹមសាកល្បង ដោយទទួលបានផលល្អ ទើបខ្ញុំ ចាប់ផ្ដើមចិញ្ចឹមបន្ថែមទៀត»។
មុខរបរចិញ្ចឹមអន្ទង់ជាលក្ខណៈគ្រួសារត្រូវបាននិងកំពុងមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់កសិករនិងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងហើយស្របពេលជាមួយគ្នានេះក៏មានចំណុចខ្វះខាតជាច្រើនផងដែរចំពោះអ្នកចិញ្ចឹមអន្ទង់ភាគច្រើនដោយសារពួកគាត់មិនទាន់មានការយល់ដឹងច្បាស់នៅឡើយអំពីបច្ចេកទេសចិញ្ចឹម។
ប៉ុន្តែសម្រាប់កសិករ សារិតលោកបានស្វែងយល់ច្រើនអំពីការចិញ្ចឹមអន្ទង់នេះ ដោយលោកបានលើកឡើងថា៖ «យើងត្រូវផ្ដោតសំខាន់ទៅលើទឹកការថែទាំ ឲ្យចំណី បានទៀងទាត់ ប្រើថ្នាំដើម្បីការពារជំងឺ និងព្យាបាលទៅតាមពេលវេលា»។
លោកបានបញ្ចាក់ថាសម្រាប់ទឹកដែលយើងអាចយកមកចិញ្ចឹមអន្ទង់បានមានដូចជា ទឹកស្អាត ទឹកអណ្ដូងទឹកបឹង ទឹកស្ទឹង តែត្រូវមានអាងស្តុបទឹកមួយដើម្បីសម្លាប់មេរោគសិន។
លោកបានពន្យល់ថា៖ «ទឹកទាំងអស់នោះវាមានសារជាតិពុលផ្សេងៗទៅតាមប្រភពទឹកដោយទឹកស្អាតមានជាតិក្ល័រ ទឹកអណ្ដូង មានជាតិកំបោរ និង ច្រែស ទឹកបឹង និងស្ទឹង អាចមានបាក់តេរីតូចៗ ជាច្រើនដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អន្ទង់បើយើងមិនមានអាងស្តុកទឹកមួយនោះទេ»។
លោកបានបញ្ជាក់ថាប្រភពទឹកទាំងនោះចាំបាច់ត្រូវស្តុករយៈពេល ២៤ម៉ោងឡើងទៅទើបយើងយកមកប្រើសម្រាប់ចិញ្ចឹមអន្ទង់បាន។
បញ្ហាដែលកើតមានដោយសារតែការប្រើប្រាស់ទឹកមិនបានត្រឹមត្រូវជាញឹកញាប់អាចបង្កបញ្ហាប្រឈមនឹងជំងឺនៅក្នុងការចិញ្ចឹមអន្ទង់។
លោកនិយាយថា៖ «ពេលខ្លះជំងឺទាំងនោះដែលកើតលើអន្ទង់យើងក៏មិនអាចព្យាបាលបានដែរ បើសិនជាយើងបណ្ដោយឱ្យវាឆ្លងជំងឺទាំងនោះ»។
កត្តាដែលឆ្លងជំងឺទាំងនោះ គឺបណ្ដាលមកពីទឹកអត់មានអនាម័យការថែទាំលាងសម្អាតអាងមិនបានស្អាត មិនបានសម្លាប់មេរោគនៅក្នុងអាងចិញ្ចឹមក៏ដូចជាសម្លាប់មេរោគនៅក្នុងទឹក»។
បញ្ហាចំណីក៏ត្រូវតែមានការទុកដាក់ឱ្យបានសមស្រប។ចំណីដែលផ្ដល់ឲ្យអន្ទង់មានដូចជា សាច់ត្រី ខ្ចង និងក្ដាមដែលមានប្រូតេអ៊ីនខ្ពស់ ៤២% ហើយហើយលោកបានដាស់តឿនអ្នកចិញ្ចឹមអន្ទង់ថា ត្រូវរក្សាចំណីសត្វទុកឲ្យបានល្អនៅកន្លែងដែលត្រជាក់ហើយស្ងួត។
នៅពេលដែលការអនុវត្តបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមអន្ទង់បានត្រឹមត្រូវកសិករអាចប្រមូលផលអន្ទង់សាច់អាយុចន្លោះពី៨ទៅ៩ខែ ដោយពួកវាមានទម្ងន់ចាប់ពី ៣ខាំទៅ ៤ខាំជាទម្ងន់ស្ដង់ដារ សម្រាប់លក់នៅទីផ្សារ។
ចំពោះតម្លៃអន្ទង់វិញ លោក សារិត បានឱ្យដឹងថា៖ «អន្ទង់១គីឡូក្រាម តម្លៃ ២៥០០០រៀល។សម្រាប់កូនអន្ទង់វិញយើងលក់បច្ចុប្បន្ននេះគិតជាក្បាល ដោយមួយក្បាលតម្លៃ ៨០០ រៀលកូនទំហំ ៦លី»។
ជាមួយនឹងការថតវីដេអូសកម្មភាពចិញ្ចឹមអន្ទង់បង្ហោះតាមអនឡាញ កសិកររូបនេះក៏ទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ច្រើនលើបណ្ដាញសង្គម។
លោកបាននិយាយថា៖ «បងប្អូនយើងគាត់គាំទ្រច្រើនគាត់ចង់ចិញ្ចឹមច្រើន គាត់តែងតែ ខលមកសួរនាំច្រើន»។
យោងតាមសៀវភៅបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមអន្ទង់រៀបចំដោយនាយកដ្ឋានផ្សព្វផ្សាយកសិកម្ម រុក្ខប្រមាញ់ និងនេសាទអន្ទង់មិនត្រឹមតែជាប្រភពអាហារដ៏សម្បូរសារធាតុចិញ្ចឹមប៉ុណ្ណោះទេថែមទាំងជាវារីសត្វមួយប្រភេទដែលមានតម្លៃផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់និងមានអត្ថប្រយោជន៍នៅក្នុងវិស័យវេជ្ជសាស្ត្រផងដែរព្រោះថាសាច់អន្ទង់អាចជួយប៉ូវកម្លាំង និងអាចព្យាបាលជំងឺផ្សេងៗបានដូចជាជំងឺគេងមិនលក់ ជួយសម្រួលសរសៃឈាមដល់អ្នកកើតទឹកនោមផ្អែមជាដើម។
បច្ចុប្បន្នការចិញ្ចឹមអន្ទង់បាននិងកំពុងមានការកើនឡើងនៅតាមតំបន់មួយចំនួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងក៏ដូចជានៅបណ្ដាលប្រទេសជិតខាងផងដែរ ហើយបានជួយសម្រួលដល់ការបង្កើនប្រាក់ចំណូលបន្ថែមដល់ក្រុមគ្រួសារកសិករតាមជនបទផងដែរ។
លោកសារិតក៏បានទទួលស្គាល់ដែរថា៖ «ការចិញ្ចឹមអន្ទង់នេះជាមុខរបរមួយដែលបានផ្ដល់ប្រាក់ចំណូលជាប្រចាំដោយមិនប៉ះពាល់មុខរបរប្រចាំថ្ងៃនិងអាចជួយដោះស្រាយបញ្ហាបានមួយចំនួន»។
សម្រាប់នៅថ្ងៃអនាគត លោកមានបំណងពង្រីកការចិញ្ចឹមអន្ទង់បន្ថែមនិងចងក្រងជាសហគមន៍ដើម្បីលក់កូនចេញនិងប្រមូលសាច់ចូលវិញ។
កសិកររូបនេះបាននិយាយថា៖ «យើងសង្ឃឹមថាថ្ងៃណាមួយយើងនឹងអាចធ្វើបានតាមអ្វីដែលយើងគិតដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការរកទីផ្សារជូនប្រជាកសិករដែលគាត់ចិញ្ចឹមក៏ដូចជាជួយផ្ដល់មុខរបរបន្ថែមមួយទៀតដល់ពួកគាត់ផងដែរ»។
កសិករចិញ្ចឹមអន្ទង់ លោក រី សារិត ស្ថិតនៅភូមិ កំពង់បាសស្រូវ ឃុំ ជលសា ស្រុកជល់គិរី ខេត្ត កំពង់ឆ្នាំង។ព័ត៌មានបន្ថែមសូមចូលទៅកាន់គេហទំព័រហ្វេសប៊ុកៈ BSF fame ឬទំនាក់ទំនងលេខទូរសព្ទ ០៩៨ ៧៧២ ៤២៧ និង ០៨៨ ៤២៦ ៤៩៤៦៕
កំពង់ធំ : ស្ត្រីកសិករនៅកំពង់ធំម្នាក់បានកែប្រែជីវភាពឱ្យប្រសើរឡើងក្រោយពីសិក្សាដឹងថាសត្វក្រួចងាយស្រួលចិញ្ចឹម ហើយថែមទាំងមានទីផ្សារល្អ។
ធ្លាប់ជាអ្នកចិញ្ចឹមមាន់ អ្នកស្រី ឡុងស្រីរ៉ា មានបទពិសោធន៍និងបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមមាន់ជាច្រើនឆ្នាំ មកហើយ។ កាលណោះអ្នកស្រីត្រូវការចំណាយថវិកាច្រើនលើការផ្តល់ចំណីឲ្យសត្វមាន់ បានគ្រប់គ្រាន់ការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារ និងការមើលថែទាំវាឱ្យបានដិតដល់។ ដោយពុំសូវទទួលបានប្រាក់ចំណេញ ទើបនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៨អ្នកស្រីបានងាកមកចិញ្ចឹមសត្វ ក្រួចសាកល្បងវិញ។
កសិករស្រីរ៉ាបានប្រាប់ SR News ថា៖ «ក្រួចងាយស្រួលចិញ្ចឹមជាងមាន់ព្រោះវាទាមទាររយៈពេលខ្លីក្នុងការចិញ្ចឹម និងប្រមូលផលសាច់លក់បានលឿន»។
ដំណាក់ការដំបូង អ្នកស្រីបានចំណាយដើមទុនប្រមាណ ១៥ម៉ឺនរៀលលើការភ្ញាស់ ពងក្រួច ២០០គ្រាប់ និងចំណី។ ពងក្រួចដែលភ្ញាស់បានកូនប្រមាណ ១០០ក្បាល ហើយអ្នកស្រីបានប្រើទ្រុងមាន់ដែលមានស្រាប់សម្រាប់ចិញ្ចឹមក្រួចបន្ត។
ចំណាយរយៈពេលប្រមាណ ២៥ថ្ងៃទៅ ៣៥ថ្ងៃនៃការចិញ្ចឹមក្រួចអ្នកស្រីអាចប្រមូលផលសាច់ និងពងក្រួចបានជាច្រើនសម្រាប់លក់ និងភ្ញាស់បន្តពូជ។
ដោយសត្វស្លាបមួយប្រភេទនេះមានរសជាតិឆ្ងាញ់ចិញ្ចឹមឆាប់ទទួលបានផល និងមានទីផ្សារល្អកសិករ ស្រីរ៉ា បានបន្តចិញ្ចឹមក្រួចអស់រយៈពេល ៦ឆ្នាំ ជាមួយការទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ឆ្លើយតបទៅនឹងទីផ្សារ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថាក្រៅពីចំណាយលើចំណីក្រួច អ្នកស្រីក៏ត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងឱ្យពួកវាដូចមាន់ដែរ។
អ្នកស្រី ស្រីរ៉ា បានរៀបរាប់ថា៖ «ការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺអាសន្នរោគចំពោះក្រួចដែលយើងទុកសម្រាប់ធ្វើជាមេបាយើងត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងរាល់៦ខែម្ដងហើយសម្រាប់កូនក្រួចសាច់យើងត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងរាល់ ១៥ថ្ងៃម្ដងនិងចំពោះរដូវភ្លៀងគឺយើងត្រូវប្រើថ្នាំការពារជំងឺ រាកស រាកខៀវ និងផ្ដាសសាយហើយសម្រាប់ខែក្ដៅវិញយើងប្រើថ្នាំប៉ារ៉ាលាយជាមួយនិងវីតាមីនស៊ី ដាក់លាយជាមួយចំណីឲ្យវាស៊ី ដើម្បីកាត់បន្ថយស្ត្រេស ហើយការលាយចំណីវិញ ចំណី ១តោន ត្រូវលាយជាមួយ វីតាមីន ១គីឡូក្រាម»។
ក្រៅពីចិញ្ចឹមក្រួចយកសាច់ អ្នកស្រីស្រីរ៉ា ក៏ចិញ្ចឹមក្រួចធ្វើជាមេបា សម្រាប់យកពង និងភ្ញាស់កូនដើម្បីផ្គត់ផ្គងទីផ្សារផងដែរ។
ចំពោះទីផ្សារលក់កូនក្រួចវិញ អ្នកស្រីលក់ចាប់ពីអាយុ ៣ថ្ងៃក្នុង ១ក្បាល តម្លៃ ៨០០រៀល អាយុ ៥ថ្ងៃ ១ក្បាល តម្លៃ ១០០០រៀលអាយុ ៧ថ្ងៃ ១ក្បាលតម្លៃ ១២០០រៀល និង ១០ថ្ងៃ ១ក្បាលតម្លៃ ១៥០០រៀល។ ក្រួចសាច់ក្នុងមួយក្បាលតម្លៃចន្លោះប្រមាណពី ២៨០០រៀលទៅ ៣៥០០រៀល។
អ្នកស្រីស្រីរ៉ាបានបញ្ចាក់ថា៖ «ក្រួចរបស់ខ្ញុំមានទីផ្សារល្អហើយខ្ញុំក៏មិនដឹងថាអ្នកដទៃ គាត់ចិញ្ចឹមនិងរកទីផ្សារ យ៉ាងម៉េចទេទើបមិនមានទីផ្សារ ហើយឈប់ចិញ្ចឹមនោះ ខ្ញុំលក់ក្រួចគិតជាវគ្គ រាល់៥ថ្ងៃម្ដង ចាប់ ពី ១០០០ក្បាល ទៅ ១៥០០ក្បាលចំពោះការប្រមូលផលពងវិញក្នុងមួយថ្ងៃប្រមាណ ៤៥០ គ្រាប់ សម្រាប់មេបា ៦០០ក្បាល»។
ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងការប្រមូលផលនេះ កសិករវ័យ ៣៣ឆ្នាំរូបនេះបានប្រាប់ថាចាប់ពីខែធ្នូ រហូតដល់ ខែមីនា ក៏មានការផ្ទុះជំងឺអាសន្នរោគដែលធ្វើឲ្យក្រួចងាប់ក្នុងរយៈពេលខ្លីផងដែរ។
ផលវិបាកមួយទៀតគឺឈ្មួញតែងតែបន្ទាបតម្លៃដោយប្រៀបធៀបក្រួចសាច់ក្នុងស្រុកជាមួយនឹងក្រួចនាំចូលក្នុងតម្លៃប្រហែល ២៥០០រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុង ១ក្បាល ដែលជាតម្លៃមិនចំណេញទេ។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «តម្លៃក្រួចដែលអាចចំណេញបានគឺចាប់ពីតម្លៃ ២៨០០រៀលឡើងទៅ ក្នុង ១ក្បាល»។
ការចិញ្ចឹមក្រួចគឺជារបបគោលមួយនៅក្នុងគ្រួសាររបស់អ្នកស្រីក្រៅពីចិញ្ចឹមមាន់ ទា និងក្ងាន ដែលធ្វើឲ្យជីវភាពរបស់អ្នកស្រីបានប្រសើរឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃទាំងការចាយវាយ ការបង់ថ្លៃសាលាកូន លទ្ធភាពបង់ផ្ដាច់ធនាគារនិងការសាងសង់ផ្ទះបានមួយខ្នងយ៉ាងសមរម្យសម្រាប់ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។
ជាមួយជោគជ័យក្នុងការចិញ្ចឹមសត្វក្រួចកសិករ ស្រីរ៉ា ក៏បានផ្ដាំទៅអ្នកចិញ្ចឹមសត្វក្រួចទាំងឡាយថា៖ «កុំឲ្យស៊ីចំណីផ្ដេសផ្ដាសក្រៅពីចំណីប្រចាំថ្ងៃនិងមិនត្រូវលាយចំណីជាមួយកន្ទួកឬក៏ប្តូរចំណីនោះទេ ព្រោះវាបណ្ដាលឲ្យក្រួចអាក់ពង»។
អ្នកស្រីក៏រីករាយនឹងចែករំលែកពីបច្ចេកទេសនៃការចិញ្ចឹមក្រួចនេះទៅដល់អ្នកដែលចង់សាកល្បងចិញ្ចឹមវាដែរ ព្រោះមុខរបរមួយនេះអាចទទួលបានប្រាក់កម្រៃល្អ និងងអាចដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារឱ្យប្រសើរឡើង។
កសិករចិញ្ចឹមក្រួច អ្នកស្រី ឡុង ស្រីរ៉ាមានទីលំនៅក្នុងភូមិត្រពាំងស្វាយ ឃុំបល្ល័ង្ក ស្រុកបារាយណ៍ ខេត្តកំពង់ធំ។ទំនាក់ទំនងអ្នកស្រីតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ Veasna Oun Ra II និងលេខទូរស័ព្ទ ០៧៨ ៥០០ ៨០៧៕
ប៉ៃលិនៈ ដោយមើលឃើញពីការបោះចោលផ្លែស្វាយជាច្រើនស្ទើររាល់ឆ្នាំ ព្រោះលក់មិនចេញ សិប្បករ វួច ធុច បានសម្រេចចិត្តចាប់ផ្តើមផលិតស្រាស្វាយកែវរមៀត ដើម្បីជួយសម្រួលដល់កសិករ ក្នុងការទិញផលិតផលផ្លែស្វាយក្នុងស្រុក។ ចាប់ផ្ដើមធ្វើស្រាស្វាយតាំងពីចុងខែមីនា និងត្រូវអប់ទុករយៈពេលយ៉ាងតិច៤ ទៅ ៥ ខែ លោក ធុច នឹងបញ្ចេញលក់ស្រាស្វាយលើទីផ្សារនាខែតុលាខាងមុខ។
ដោយមានដើមទុនតិចតួច និងជាជំហ៊ានដំបូង សិប្បករអាយុ៣៩ឆ្នាំរូបនេះ បានផលិតស្រាស្វាយប្រមាណ ២ ពាន់ដបប៉ុណ្ណោះ ដោយប្រើស្វាយកែវរមៀតប្រហែល ២ តោន។ ស្រាស្វាយកែវរមៀតនេះ នឹងត្រូវវេចខ្ចប់ជាប្រភេទដបស្រាក្រហម និងច្រកប្រអប់ប្រកបដោយភាពប្រណិតដែលមានតម្លៃលក់រាយ ១០ ដុល្លារ។
ចំពោះរបៀបនៃការធ្វើស្រាស្វាយ សិប្បកររូបនេះ បានដកស្រង់បច្ចេកទេសចេញពីបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ដែលលោកធ្លាប់បានផលិតស្រាផ្លែឈើ (ស្រាមៀនប៉ៃលិន) ដំបូងក្នុងឆ្នាំ២០០៨ ដែលទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលពីអ្នកជំនាញជនជាតិស្កុតឡេន អំពីបច្ចេកទេសផលិតស្រាទំពាំងបាយជូរ។
លោក វួច ធុច បានទទួលជោគជ័យក្នុងផលិតស្រាមៀនប៉ៃលិន និងបានចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មជាសិប្បកម្ម SKH ក្នុងការផលិតស្រាមៀននេះផងដែរ។
លោក ធុច បានបន្ដថា៖ «សុំឱ្យប្រជាជនខ្មែរយើងគ្រប់រូប គួរតែងាកមកប្រើប្រាស់ផលិតផលខ្មែរ ពីព្រោះប្រសិនបើសិប្បករយើងផលិតផលិតផលអ្វីមួយ ទទួលបានការគាំទ្រ យើងចេះតែបន្ដអភិវឌ្ឍទៅមុខ ការកែច្នៃនេះ ទាមទារទាំងការចំណាយថវិកា និងកម្លាំងចិត្ដផងដែរ»៕