ចំណេះដឹង
សុបិនគឺជាពិភពដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍កើតចេញពីការយល់ដឹង និងរូបភាពចេញពីការកំណត់ទុកក្នុងចិត្តរបស់យើង ដោយមិនដឹងខ្លួន។ ការយល់សប្ដិអាចផ្តល់នូវការយល់ដឹងអំពីអារម្មណ៍ គំនិត និងបទពិសោធន៍របស់យើងកន្លងមក។
ការយល់សប្ដិកើតឡើងនៅដំណាក់កាលគេងដែលគេហៅថាគេង Rapid Eye Movement (REM) ជាដំណាក់កាលដែលភ្នែកបង្កើនចលនាពេលកំពុងបិទ រលកខួរក្បាល ចង្វាក់បេះដូង និងការដកដង្ហើមក៏មានលក្ខណៈលឿន។ ខាងក្រោមនេះជាការពិតបែបវិទ្យាសាស្ត្រទាំង ១៤ យ៉ាង ស្ដីអំពីការគេងយល់សប្ដិ៖
១. ការចងចាំ៖ សុបិនដ៏រស់រវើកបំផុតនិងធ្វើឱ្យយើងចងចាំបំផុត កើតឡើងក្នុងអំឡុងពេលគេង REM ដែលកើតឡើងក្នុងវគ្គខ្លីៗពេញមួយយប់ចន្លោះពី ៩០ ទៅ ១២០ នាទី។
២. ចំនួនដង៖ មនុស្សគ្រប់រូបអាចយល់សប្ដិពី ៣ ទៅ ៦ដងក្នុងមួយយប់។
៣. ការភ្លេច៖ ៩៥ភាគរយនៃការយល់សប្ដិត្រូវបានភ្លេចភ្លាមៗបន្ទាប់ពីភ្ញាក់ពីគេង។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រសិនបើអ្នកភ្ញាក់ឡើងក្នុងដំណាក់កាល REM នៃដំណេក អ្នកទំនងជាចងចាំសាច់រឿងយល់សប្ដិនេះ។
.jpeg)
៤. ប្រធានបទទូទៅ៖ សុបិនជាច្រើនមានលក្ខណៈជាសកល ដូចជាការយល់សប្ដិគេងគេរត់ដេញ ធ្លាក់ពីកន្លែងណាមួយ ជំពប់ជើង ស្រាត ឬហោះហើរ។ប្រធានបទយល់សប្ដិបែប គឺជាបទពិសោធន៍របស់មនុស្សទូទៅជុំវិពិភពលោក។
៥. អាចគ្រងគ្រងសុបិន៖ មនុស្សមួយចំនួនអាចគ្រប់គ្រងការយល់សប្ដិរបស់ពួកគេ ដែលបាតុភូតនេះត្រូវបានគេហៅថា lucid dreaming ជាភាសាអង់គ្លេស។
៦. ដំណើរការអារម្មណ៍៖ ការយល់សប្ដិអាចជួយដំណើរការអារម្មណ៍ និងបទពិសោធន៍អំពីជីវិត ក្រោយភ្ញាក់ពីដំណេក។ សុបិនអាចឆ្លុះបញ្ចាំងពីគំនិតនិងអារម្មណ៍របស់យើងកាលពីថ្ងៃមុន ឬពីអតីតកាល។
.jpeg)
៧. រូបភាពពណ៌ឬ សខ្មៅ៖ ប្រហែល ១២% នៃការយល់សប្តិគឺជារូបភាពខ្មៅ និងស ហើយតួលេខនេះកាន់តែខ្ពស់ មុនពេលវត្តមានទូរទស្សន៍មានរូបភាពពណ៌។
៨. មិនអាចរើខ្លួនអំឡុងពេលយល់សប្តិ៖ ក្នុងដំណាក់កាលគេង REM សាច់ដុំរបស់យើងភាគច្រើនមិនមានចលនាដើម្បីការពារយើងសកម្មភាពត្រាប់តាមការយល់សប្ដិ។
៩. ឥទ្ធិពលនៃជីវិតប្រចាំថ្ងៃ៖ក្តីសុបិន្តរបស់យើងជារឿយៗត្រូវបានជះឥទ្ធិពលដោយសកម្មភាព និងបទពិសោធន៍ប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង។ជាឧទាហរណ៍ ភាពតានតឹងអាចនាំឱ្យសុបិនកាន់តែច្បាស់ៗ និងរស់រវើក។
.jpeg)
១០. សុបិនដែលកើតឡើងដដែលៗឬសុបិនតភាគ៖ សុបិនដែលកើតឡើងជាញឹកញាប់ មានប្រធានបទរួម អាចត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងបញ្ហាដែលមិនអាចដោះស្រាយបានឬភាពតានតឹងនៅក្នុងជីវិតភ្ញាក់របស់យើង។
១១. រយៈពេលនៃការយល់សប្ដិ៖ សុបិនអាចប្រែប្រួលក្នុងរយៈពេលយូរដែលជាធម្មតាមានរយៈពេលពី ៥ ទៅ ២០ នាទី។
១២. មនុស្សប្រុស និងមនុស្សស្រី អាចយល់សប្ដិខុសគ្នា៖ បុរសតែងតែយល់សប្តិឃើញការឈ្លានពាន បៀតបៀន គ្រប់គ្រងអ្នកដទៃ រីឯមនុស្សស្រីតែងតែយល់សប្តិពីការបដិសេធ ឬការសន្ទនាពិបាកៗ។
.jpeg)
១៣. សត្វក៏ចេះយល់សប្តិដែរ៖ សត្វមាដំណើររលកខួរក្បាលដូចគ្នាទៅនឹងមនុស្សក្នុងកំឡុងពេលយល់សប្តិ។
១៤. មនុស្សក្នុងយល់សប្ដិឆ្លុះបញ្ចាំងពីការគិតរបស់អ្នក៖ ការសុបិនអំពីនរណាម្នាក់គឺជាការឆ្លុះបញ្ចាំងពីគំនិត និងអារម្មណ៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នក មិនមែនមានន័យថា ពួកគេគិតអំពីអ្នកទើបអាចចូលក្នុងយល់សប្ដិអ្នកបាននោះទេ។
១៥. អត្ថប្រយោជន៍៖ សុបិនអាចជួយឱ្យអ្នករៀន និងបង្កើតការចងចាំរយៈពេលវែង។
.jpeg)
១៦. ជនពិការភ្នែកក៏គេងយល់សប្ដិដែរ៖ វាអាស្រ័យលើការពិបាកកម្រិតណា ឬក្នុងវ័យណា។ ប្រសិនបើពិបាកភ្នែកពីកំណើតឬក្នុងវ័យក្មេងជាង ៥ ឆ្នាំ ការយល់សប្ដិរបស់ជនពិការស្ថិតក្នុងទម្រង់ជាញាណយល់ដឹងជាជាងរូបភាព។
សរុបមក ការយល់សប្ដិគឺជាកត្តាញាណ ខួរក្បាល និងអារម្មណ៍របស់យើង មិនពាក់ព័ន្ធនឹងការគិតរបស់មនុស្សផ្សេងនោះទេ។ ច្បាស់ណាស់ដែលថា «ជំនឿគេងយល់សប្ដិឃើញនរណាម្នាក៉ បានន័យថាអ្នកនោះនឹកដល់យើង» គឺជាការគិតប្រាសចាកពីវិទ្យាសាស្ត្រ។ តើប្រិយមិត្តមានសុបិនចម្លែកឬបទពិសោធន៍យល់សប្ដិណាខ្លះ ដែលដូចការរៀបរាប់ក្នុងចំណុចខាងលើទេ?
.jpeg)
១៦ ចំណុចបែបវិទ្យាសាស្ត្រ នៅពីក្រោយការគេងយល់សប្ដិ
តាមការស្រាវជ្រាវបែបវិទ្យាសាស្ត្រ មានរឿងរ៉ាវច្រើនជុំវិញការយល់សប្ដិ។ អ្នកខ្លះយល់សប្ដិដូចទូរទស្សន៍សខ្មៅ អត់មានពណ៌ទេ ហើយខ្លះទៀតយល់សប្ដិ ត ភាគ
August Stella
Heading
.jpg)
ការហាត់ប្រាណមានអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនសម្រាប់សុខភាពទាំងផ្លូវកាយនិងផ្លូវចិត្ត ដែលអាចជួយលើកកម្ពស់គុណភាពជីវិតរបស់យើង។
ការហាត់នៅក្លិបហាត់ប្រាណ (Gym) ជាប្រចាំផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនសម្រាប់សុខភាពមិនថាកាយសម្បទារឹងមាំនោះទេ សូម្បីតែអារម្មណ៍ស្មារតីក៏ប្រសើរឡើងដែរ។
ខាងក្រោមនេះគឺជាអត្ថប្រយោជន៍សំខាន់ៗមួយចំនួននៃការហាត់ប្រាណនៅ Gym ដែល SR News លើកមកបង្ហាញ៖
១.ធ្វើឱ្យកាយសម្បទារឹងមាំ
ការហ្វឹកហាត់លើកទម្ងន់និងលំហាត់ប្រាណទៅតាមផ្នែកនៃរាងកាយ អាចជួយពង្រឹងសាច់ដុំ និងបង្កើនកម្លាំងថាមពល។រីឯលំហាត់ប្រាណបែប Cardio ដូចជាការរត់ ជិះកង់ អាចធ្វើឱ្យសុខភាពបេះដូងនិងកម្លាំងកាន់តែរឹងមាំ។
២.ជួយគ្រប់គ្រងទម្ងន់
ការហាត់ប្រាណទៀងទាត់ជួយដុតកាឡូរីកាត់បន្ថយជាតិខ្លាញ់ក្នុងខ្លួន និងរក្សាទម្ងន់ឱ្យមានសុខភាពល្អ។ ការហ្វឹកហ្វឺនកម្លាំងជួយឱ្យប្រព័ន្ធរំលាយអាហារដំណើរការល្អនិងងាយស្រួលក្នុងការដុតកាឡូរីសូម្បីតែពេលសម្រាក។
៣.បង្កើនសុខភាពផ្លូវចិត្ត
លំហាត់ប្រាណនាំឱ្យមានការបញ្ចេញអរម៉ូន endorphins ដែលជាប្រភេទអរម៉ូនជួយកាត់បន្ថយការឈឺចាប់ភាពតានតឹង ការថប់បារម្ភ និងការធ្លាក់ទឹកចិត្ត។ ការហាត់ប្រាណទៀងទាត់អាចធ្វើឱ្យអារម្មណ៍ស្រស់ស្រាយបង្កើនទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯង និងធ្វើឱ្យសុខុមាលភាពទូទៅប្រសើរឡើង។ លំហាត់ប្រាណក៏រួមចំណែកចបង្កើនគុណភាពនៃការគេង ជួយឱ្យចាប់លង់លក់ និងដំណេកស្កប់ស្កល់។
៤.លើកកម្ពស់សុខភាពឆ្អឹង និងសន្លាក់
លំហាត់ប្រាណទម្ងន់ជួយពង្រឹងឆ្អឹង បង្កើនកំហាប់ដង់ស៊ីតេឆ្អឹងនិងរួមចំណែកកាត់បន្ថយអត្រាប្រឈមនឹងស្ថានភាពពុកឆ្អឹង។ ការពង្រឹងសាច់ដុំជុំវិញសន្លាក់ អាចធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវសុខភាពសន្លាក់និងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការរងរបួស។
៥.ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវមុខងារខួរក្បាល
លំហាត់ប្រាណបង្កើនលំហូរឈាមទៅកាន់ខួរក្បាលបង្កើនមុខងារនៃការយល់ដឹង ការចងចាំ និងការផ្តោតអារម្មណ៍។ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវជាច្រើនបានបង្ហាញថា ការហាត់ប្រាណទៀងទាត់កាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការថយចុះញាណយល់ដឹងដែលខ្សោយទៅតាមអាយុកាល។
៦.មានភាពសកម្មក្នុងសង្គម
មនុស្សជាច្រើនស្វែងរកការផ្សារភ្ជាប់នឹងជីវិងតសង្គមនៅក្នុងបរិយាកាសនៃកន្លែងហាត់ប្រាណដោយអ្នកអាចជួបមនុស្សថ្មី ចូលរួមថ្នាក់ហាត់ប្រាណជាក្រុម ឬស្វែងរកដៃគូហាត់ប្រាណដែលអាចជួយឱ្យអ្នកទទួលបានការលើកទឹកចិត្ត និងទំនួលខុសត្រូវ។
.jpeg)
ការបញ្ចូលការហាត់ប្រាណទៀងទាត់ទៅក្នុងទម្លាប់រស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នកជាកត្តារួមចំណែកធ្វើឱ្យសុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តរបស់អ្នកប្រសើរឡើងហើយទាំងនេះជាធាតុផ្សំដ៏សំខាន់នៃរបៀបរស់នៅដ៏រស់រវើកនិងប្រកបដោយតុល្យភាព៕
អត្ថប្រយោជន៍ទាំង ៦ បានមកពីទម្លាប់នៅ Gym
ការហាត់ប្រាណមានអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនសម្រាប់សុខភាពទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត ដែលអាចជួយលើកកម្ពស់គុណភាពជីវិតរបស់យើង។ ការហាត់ នៅក្លិបហាត់ប្រាណ (Gym) ជាប្រចាំផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនសម្រាប់សុខភាព មិនថាកាយសម្បទារឹងមាំនោះទេ សូម្បីតែអារម្មណ៍ស្មារតីក៏ប្រសើរឡើងដែរ។ ខាងក្រោមនេះគឺជាអត្ថប្រយោជន៍សំខាន់ៗមួយចំនួននៃការហាត់ប្រាណនៅ Gym ដែល SR News លើកមកបង្ហាញ៖
ពិធីបុណ្យសំពះព្រះខែ និងអកអំបុកទាក់ទងទៅនឹងពុទ្ធប្រវត្តិ និងជាប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរដែលជាមរតកវប្បធម៌ដូនតាបានបន្សល់ទុក។
ពិធីបុណ្យសំពះព្រះខែ និងអកអំបុកគឺជាពិធីមួយដែលគេរំឭកទៅដល់ព្រះបរមពោធិសត្វ ក្នុងកាលដែល ព្រះអង្គយាងចាប់កំណើតជាសត្វទន្សាយព្រះអង្គបានអធិដ្ឋានរក្សាសីល និងបំពេញបារមីដើម្បីត្រាស់ ជាព្រះពុទ្ធ។ ព្រះឥន្ទទ្រង់បានក្រឡាខ្លួនជាព្រាហ្មចាស់ម្នាក់មកសុំមំសះ ឬសាច់ទន្សាយ ដើម្បីបរិភោគជាអាហារ។
ពិធីបុណ្យសំពះព្រះខែ និងអកអំបុក ក៏ជាការថ្វាយដល់ព្រះចន្ទដែលកំពុងរះពេញវង់ ត្រូវនឹងវេលាដែល ប្រជាកសិករប្រមូលផលស្រូវបានដំបូងបំផុត ហើយកសិករបានយកស្រូវទុំថ្មីៗទៅលីងបុក រួចអុំយក អង្កាមថ្មីៗ រួចដាក់សែនថ្វាយទេវតា ចំពេលព្រះចន្ទរះពេញវង់ដើម្បីសម្ដែងការដឹងគុណទេវតា ដែលប្រទានទឹកភ្លៀងធ្លាក់មកលើព្រះធរណី ធ្វើឱ្យដំណាំសព្វសារពើដុះដាលនិងទទួលផល។
បើតាមលោក បណ្ឌិត អាំង ជូលាន នរវិទូខ្មែរបានពន្យល់ថា ក្នុងទំនៀមទ្វាទសមាសមានពិធីមួយ ដែលគេប្រារឰឡើងនៅថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែកត្តឹក ដែលហៅថា «អកអំបុក សំពះព្រះខែ»។បើនៅក្រុងភ្នំពេញផងគេភ្ជាប់ពិធីនេះទៅនឹងបុណ្យអុំទូក បណ្តែតប្រទីបទៀត ដ្បិតទឹកទន្លេសាបដែលកំពុងហូរខ្លាំងបញ្ច្រាសមកក្រោមវិញ ក៏នៅទីនោះស្រាប់។
ស្តាប់មួយភ្លែតទៅអកអំបុកនិងសំពះព្រះខែហាក់ដូចជារឿងពីរដាច់ដោយឡែកពីគ្នា គួឲ្យឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីក៏យកមកបញ្ចូលគ្នា? ដំបូងគួរយើងយកពាក្យថា “អំបុក” មកគិត។ ដើម្បីមានអំបុកទាល់តែមានស្រូវថ្មី ហើយដើម្បីមានស្រូវថ្មីទាល់តែទើបនឹងច្រូតហើយមិនយូរប៉ុន្មាន។ បើយើងគិតទៅពាក់កណ្តាលខែកត្តឹកឃើញថាបើរបបភ្លៀងមានជាប្រក្រតីហើយស្រែភាគច្រើនទូទៅនិយមស្រូវធ្ងន់ជាធម្មតាដូចទំនឹមទំនៀមពីបុរាណរៀងមក គឺថាពេលនោះជាពេលដែលគេចាប់ផ្តើមច្រូតស្រូវដូច្នោះមែន។ ភ្ជាប់នឹង “អំបុក”នោះមានពាក្យថា “អក”។គប្បីយើងពិចារណាថា ម្តេចក៏គេមិនថា ស៊ី ឬហូប ឬទទួលទានជាដើម ហើយប្រើពាក្យថា “អក” ទៅវិញ? គំនិតដែលនៅពីក្រោយនោះគឺ“សេសសល់ ហូរហៀរ” បន្តមកទៀតគឺ “សម្បូណ៌ សប្បាយ” ឥតខ្វះខាត។ រីការអកនោះគឺអកឬបង្អកមែន ហើយជាកិច្ចទៀតផង។
និយាយពីព្រះខែម្តង។ គ្មានអ្វីប្លែកទេដែលគេធ្វើនៅពេល“ពេញបេណ៌” ព្រោះពាក្យសំស្ក្រឹត “បូណ៌” ប្រែថា “ពេញលេញ”ហើយអាចមានន័យថា “ហូរហៀរ” ដូចគ្នាដែរ។ ដូច្នេះ “អកអំបុក សំពះព្រះខែ” នោះសំដៅទៅគំនិតតែមួយទេ គឺភោគផលស្រូវដែលបានមកបរិបូណ៌។ត្រង់នេះសូមបើកវង់ក្រចកបន្តិចថា បើយើងទៅទទួលទានបាយផ្ទះគេ ពេលយើងឆ្អែតហើយគេនៅតែចង់ថែមឲ្យយើងទៀតដើម្បីជាការគួរសម យើងតែងឆ្លើយទៅគេវិញថា យើងទទួលទាន “បរិបូណ៌” ហើយ៕
តើពិធីបុណ្យសំពះព្រះខែនិងអកអំបុក មានអត្ថន័យយ៉ាងណា?
សុបិនគឺជាពិភពដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍កើតចេញពីការយល់ដឹង និងរូបភាពចេញពីការកំណត់ទុកក្នុងចិត្តរបស់យើង ដោយមិនដឹងខ្លួន។ ការយល់សប្ដិអាចផ្តល់នូវការយល់ដឹងអំពីអារម្មណ៍ គំនិត និងបទពិសោធន៍របស់យើងកន្លងមក។
ការយល់សប្ដិកើតឡើងនៅដំណាក់កាលគេងដែលគេហៅថាគេង Rapid Eye Movement (REM) ជាដំណាក់កាលដែលភ្នែកបង្កើនចលនាពេលកំពុងបិទ រលកខួរក្បាល ចង្វាក់បេះដូង និងការដកដង្ហើមក៏មានលក្ខណៈលឿន។ ខាងក្រោមនេះជាការពិតបែបវិទ្យាសាស្ត្រទាំង ១៤ យ៉ាង ស្ដីអំពីការគេងយល់សប្ដិ៖
១. ការចងចាំ៖ សុបិនដ៏រស់រវើកបំផុតនិងធ្វើឱ្យយើងចងចាំបំផុត កើតឡើងក្នុងអំឡុងពេលគេង REM ដែលកើតឡើងក្នុងវគ្គខ្លីៗពេញមួយយប់ចន្លោះពី ៩០ ទៅ ១២០ នាទី។
២. ចំនួនដង៖ មនុស្សគ្រប់រូបអាចយល់សប្ដិពី ៣ ទៅ ៦ដងក្នុងមួយយប់។
៣. ការភ្លេច៖ ៩៥ភាគរយនៃការយល់សប្ដិត្រូវបានភ្លេចភ្លាមៗបន្ទាប់ពីភ្ញាក់ពីគេង។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រសិនបើអ្នកភ្ញាក់ឡើងក្នុងដំណាក់កាល REM នៃដំណេក អ្នកទំនងជាចងចាំសាច់រឿងយល់សប្ដិនេះ។
៤. ប្រធានបទទូទៅ៖ សុបិនជាច្រើនមានលក្ខណៈជាសកល ដូចជាការយល់សប្ដិគេងគេរត់ដេញ ធ្លាក់ពីកន្លែងណាមួយ ជំពប់ជើង ស្រាត ឬហោះហើរ។ប្រធានបទយល់សប្ដិបែប គឺជាបទពិសោធន៍របស់មនុស្សទូទៅជុំវិពិភពលោក។
៥. អាចគ្រងគ្រងសុបិន៖ មនុស្សមួយចំនួនអាចគ្រប់គ្រងការយល់សប្ដិរបស់ពួកគេ ដែលបាតុភូតនេះត្រូវបានគេហៅថា lucid dreaming ជាភាសាអង់គ្លេស។
៦. ដំណើរការអារម្មណ៍៖ ការយល់សប្ដិអាចជួយដំណើរការអារម្មណ៍ និងបទពិសោធន៍អំពីជីវិត ក្រោយភ្ញាក់ពីដំណេក។ សុបិនអាចឆ្លុះបញ្ចាំងពីគំនិតនិងអារម្មណ៍របស់យើងកាលពីថ្ងៃមុន ឬពីអតីតកាល។
៧. រូបភាពពណ៌ឬ សខ្មៅ៖ ប្រហែល ១២% នៃការយល់សប្តិគឺជារូបភាពខ្មៅ និងស ហើយតួលេខនេះកាន់តែខ្ពស់ មុនពេលវត្តមានទូរទស្សន៍មានរូបភាពពណ៌។
៨. មិនអាចរើខ្លួនអំឡុងពេលយល់សប្តិ៖ ក្នុងដំណាក់កាលគេង REM សាច់ដុំរបស់យើងភាគច្រើនមិនមានចលនាដើម្បីការពារយើងសកម្មភាពត្រាប់តាមការយល់សប្ដិ។
៩. ឥទ្ធិពលនៃជីវិតប្រចាំថ្ងៃ៖ក្តីសុបិន្តរបស់យើងជារឿយៗត្រូវបានជះឥទ្ធិពលដោយសកម្មភាព និងបទពិសោធន៍ប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង។ជាឧទាហរណ៍ ភាពតានតឹងអាចនាំឱ្យសុបិនកាន់តែច្បាស់ៗ និងរស់រវើក។
១០. សុបិនដែលកើតឡើងដដែលៗឬសុបិនតភាគ៖ សុបិនដែលកើតឡើងជាញឹកញាប់ មានប្រធានបទរួម អាចត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងបញ្ហាដែលមិនអាចដោះស្រាយបានឬភាពតានតឹងនៅក្នុងជីវិតភ្ញាក់របស់យើង។
១១. រយៈពេលនៃការយល់សប្ដិ៖ សុបិនអាចប្រែប្រួលក្នុងរយៈពេលយូរដែលជាធម្មតាមានរយៈពេលពី ៥ ទៅ ២០ នាទី។
១២. មនុស្សប្រុស និងមនុស្សស្រី អាចយល់សប្ដិខុសគ្នា៖ បុរសតែងតែយល់សប្តិឃើញការឈ្លានពាន បៀតបៀន គ្រប់គ្រងអ្នកដទៃ រីឯមនុស្សស្រីតែងតែយល់សប្តិពីការបដិសេធ ឬការសន្ទនាពិបាកៗ។
១៣. សត្វក៏ចេះយល់សប្តិដែរ៖ សត្វមាដំណើររលកខួរក្បាលដូចគ្នាទៅនឹងមនុស្សក្នុងកំឡុងពេលយល់សប្តិ។
១៤. មនុស្សក្នុងយល់សប្ដិឆ្លុះបញ្ចាំងពីការគិតរបស់អ្នក៖ ការសុបិនអំពីនរណាម្នាក់គឺជាការឆ្លុះបញ្ចាំងពីគំនិត និងអារម្មណ៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នក មិនមែនមានន័យថា ពួកគេគិតអំពីអ្នកទើបអាចចូលក្នុងយល់សប្ដិអ្នកបាននោះទេ។
១៥. អត្ថប្រយោជន៍៖ សុបិនអាចជួយឱ្យអ្នករៀន និងបង្កើតការចងចាំរយៈពេលវែង។
១៦. ជនពិការភ្នែកក៏គេងយល់សប្ដិដែរ៖ វាអាស្រ័យលើការពិបាកកម្រិតណា ឬក្នុងវ័យណា។ ប្រសិនបើពិបាកភ្នែកពីកំណើតឬក្នុងវ័យក្មេងជាង ៥ ឆ្នាំ ការយល់សប្ដិរបស់ជនពិការស្ថិតក្នុងទម្រង់ជាញាណយល់ដឹងជាជាងរូបភាព។
សរុបមក ការយល់សប្ដិគឺជាកត្តាញាណ ខួរក្បាល និងអារម្មណ៍របស់យើង មិនពាក់ព័ន្ធនឹងការគិតរបស់មនុស្សផ្សេងនោះទេ។ ច្បាស់ណាស់ដែលថា «ជំនឿគេងយល់សប្ដិឃើញនរណាម្នាក៉ បានន័យថាអ្នកនោះនឹកដល់យើង» គឺជាការគិតប្រាសចាកពីវិទ្យាសាស្ត្រ។ តើប្រិយមិត្តមានសុបិនចម្លែកឬបទពិសោធន៍យល់សប្ដិណាខ្លះ ដែលដូចការរៀបរាប់ក្នុងចំណុចខាងលើទេ?
.jpg)
១៦ ចំណុចបែបវិទ្យាសាស្ត្រ នៅពីក្រោយការគេងយល់សប្ដិ
តាមការស្រាវជ្រាវបែបវិទ្យាសាស្ត្រ មានរឿងរ៉ាវច្រើនជុំវិញការយល់សប្ដិ។ អ្នកខ្លះយល់សប្ដិដូចទូរទស្សន៍សខ្មៅ អត់មានពណ៌ទេ ហើយខ្លះទៀតយល់សប្ដិ ត ភាគ
ការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកនៅក្នុងពិភពលោក មានការកើនឡើងជាកំហុគពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំដូចជាថង់ប្លាស្ទិក បំពង់បឺតប្លាស្ទិក កែវប្លាស្ទិក ប្រអប់ស្នោរ ប្លាស្ទិកដាក់អាហារនិងដបប្លាស្ទិកជាដើម។ បញ្ហាធំបំផុតរបស់ប្លាស្ទិកគឺវាត្រូវការពេលយូរខ្លាំងដើម្បីពុកផុយ ខ្លះអាចចំណាយពេលរាប់ពាន់ឆ្នាំ ជាពិសេសសារធាតុប្លាស្ទិកទំាងនោះមិនបានរលាយទៅណាទេ វាគ្រាន់តែបំបែកខ្លួនទៅជាកំទេច ប្លាស្ទិកតូចៗតែប៉ុណ្ណោះ។
តើសំណល់ប្លាស្ទិកបង្កឱ្យមានបញ្ហាចម្បងៗអ្វីខ្លះ?
កំទេចប្លាស្ទិកទំាងនោះ បានបង្កហានិភ័យដោយបញ្ចេញសារធាតុគីមីពុលនៅពេលបំបែកខ្លួន ហើយបានបំពុលបរិស្ថាន សម្លាប់សត្វនិងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពមនុស្ស។
សំណល់ប្លាស្ទិកអាចបង្កឲ្យមានទឹកជំនន់ដោយសារតែវាធ្វើឱ្យស្ទះផ្លូវទឹក និងស្ទះលូទឹកស្អុយ និងប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹក។ ការបំពុលបរិស្ថានសមុទ្រដោយសារប្លាស្ទិកបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីសមុទ្រ ទន្លេ បឹងបួរ ជីវចម្រុះ និងមនុស្ស។
សំណល់ប្លាស្ទិកក្នុងពិភពលលោកប្រមាណ ៩០%ត្រូវហូរចូលទៅក្នុងសមុទ្រតាមរយៈទន្លេធំៗចំនួន ១០។ ទន្លេចំនួន ៨ក្នុងចំណោមទន្លេទាំង ១០ នេះ គឺឋិតនៅអាស៊ី ដែលក្នុងនោះ ទន្លេមួយ គឺទន្លេមេគង្គ។ប្លាស្ទិកផ្លាស់ទីពីដីទៅក្នុងទន្លេ ដោយសារការបោះចោលទៅក្នុងទន្លេ ឬតាមរយៈខ្យល់បក់ហើយចុងក្រោយ វាធ្លាក់ចូលទៅក្នុងសមុទ្រ។
នៅតំបន់សមុទ្រ ថនិកសត្វ ត្រី និងបក្សីជាច្រើនរងផលប៉ះពាល់ ដោយសារការស៊ីប្លាស្ទិក ឬជាប់ទាក់នឹងប្លាស្ទិក។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំមានបក្សីសមុទ្រចំនួនជាង ១ លានក្បាល និងសត្វសមុទ្រ ចំនួន១០០.០០០ ក្បាលបាត់បង់ជីវិតដោយសារច្រឡំស៊ីប្លាស្ទិកជាចំណី។ ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីផ្កាថ្មក៏រងប៉ះពាល់ដោយសារទទួលរងការសឹករិចរិល និងការខូចខាតបង្កឡើងដោយសារ ឧបករណ៍នេសាទដែលធ្វើពីប្លាស្ទិកផងដែរ។
ការបំពុលដោយសារប្លាស្ទិកបង្កផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានដល់សុខភាពរបស់យើង ដោយសារប្លាស្ទិកចូល ទៅក្នុងខ្លួនរបស់មនុស្សតាមរយៈត្រីដែលយើងបរិភោគប្លាស្ទិកភាគច្រើននៅក្នុងសមុទ្របំបែកធាតុបន្តិចម្តងៗជាកម្ទេចតូចៗ ដែលមានប្រវែងក្រោម ៥ មីលីម៉ែត្រ ដែលគេហៅថា “មីក្រូប្លាស្ទិក”។ ការស្រាវជ្រាវកាលពីពេលថ្មីៗនេះបង្ហាញថា ក្នុងខ្លួនមនុស្សចំនួន១០នាក់ ដែលត្រូវ បានពិនិត្យ សុទ្ធតែមានផ្ទុកមីក្រូប្លាស្ទិកទាំងអស់។
ប្លាស្ទិកដែលត្រូវបានគេដុត វាបញ្ចេញសារធាតុគីមីគ្រោះថ្នាក់ដូចជាឧស្ម័នកាបូនិក (CO2) ឌីអុកស៊ីន (Dioxins) និងហ្វូរ៉ង់ (Furans) ដែលបង្កការគំរាមកំហែងដល់សុខភាពរបស់មនុស្សសត្វ និងរុក្ខជាតិ ជាពិសេសបង្កបញ្ហាផ្លូវដង្ហើម រួមនឹងជំងឺមហារីកផងដែរ។មិនតែប៉ុណ្ណោះ ការបំភាយឧស្ម័នពុលពីការដុត ប្លាស្ទិកទំាងនោះ បានរួមចំណែកធ្វើឲ្យមានបំរែបំរួលអាកាសធាតុផងដែរ៕
.jpg)
